Dokąd zmierza energetyka prosumencka?

Dokąd zmierza energetyka prosumencka?
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Ustawa o OZE ułatwia rozwój energetyki prosumenckiej, ale na niewielką skalę. Aukcje OZE do 1 MW będą ryzykowne ze względu na wysokie koszty przygotowania projektów, co może zniechęcać do inwestowania. Barierą właściwego rozwoju OZE jest brak kompetencji wśród uczestników rynku - wynika z debaty "Energetyka prosumencka" zorganizowanej podczas Wschodniego Kongresu Gospodarczego 2015.

Energetyka rozproszona, w tym prosumencka, postrzegana jest jako recepta na poprawę lokalnego bezpieczeństwa dostaw energii i zmniejszenie kosztów jej użytkowania, a także znacznie szerzej, bo jako odpowiedź na wyzwania klimatyczne i dobre uzupełnienie scentralizowanego systemu zaopatrywania w energię. Wszystkie te tematy znalazły odzwierciedlenie w debacie "Energetyka prosumencka" przeprowadzonej podczas II Wschodniego Kongresu Gospodarczego w Białymstoku.

- Tereny wiejskie i małomiasteczkowe to jedna wielka elektrownia i powinniśmy dzisiaj widzieć tę elektrownie jako chmurę rozproszonych źródeł, które tworzą nową doktrynę bezpieczeństwa energetycznego, czyli budowanego od dołu - od gospodarstwa domowego, gospodarstwa rolnego, od małego przedsiębiorstwa- przekonywał Andrzej Kassenberg, prezes Instytutu na rzecz Ekorozwoju.

Prezes Kassenberg podkreślał znaczenie rozwoju energetyki rozproszonej m.in. w kontekście zmian klimatycznych, nawiązując do sierpniowych ograniczeń w dostawach energii w Polsce.

- Bezpieczeństwo energetyczne powinno być budowane od strony dużych systemów i małych, przy czym małe stają się coraz bardziej ważne. Niestety, tej równoprawności budowania systemów nie widać w dokumentach rządowych, a zwłaszcza w ostatnim projekcie polityki energetycznej Polski do 2050. Powinniśmy stworzyć taki dokument, który równoważyłby obydwa wskazane kierunki budowy bezpieczeństwa energetycznego - dowodził Kassenberg.

Polityka centralna dotycząca przyszłości energetyki rozproszonej pozostawia więc, jak widać, ciągle niedosyt i podobnie regulacje, które niesie ze sobą ustawa o OZE. Grzegorz Wiśniewski, prezes Instytutu Energetyki Odnawialnej, oceniał, że aukcje OZE w segmencie powyżej 1 MW, ze względu na warunki dostępu do aukcji, sprzyjają głównie koncernom energetycznym, a aukcje w segmencie do 1 MW określił jako nader ryzykowne, ze względu na wysokie koszty przygotowania projektów do aukcji , nawet do 20 proc.

- Jest jednak mała szczelina w tej ustawie, z którą rząd walczył, a jest to system cen gwarantowanych dla źródeł o mocy do 10 kW. To rozwiązanie dotyczy jednak tylko 800 MW i nie obejmuje wielu mechanizmów, które powinno obejmować, a w tym kwestii podatkowych. Bardziej wierzę w działania i środki województwa podlaskiego niż w ustawę o OZE - wskazywał prezes Wiśniewski.

Problemy wynikające z reglamentowania wsparcia dla inwestycji w OZE nie zachęcają do inwestycji, ale jak podkreślał Piotr Banaszuk, kierownik Katedry Ochrony i Kształtowania Środowiska Politechniki Białostockiej bardzo istotny jest też problem braku kompetencji związanych z OZE.

- Prosument nie wie, jaką chciałby mieć instalacje, sprzedawca jest bardziej sprzedawcą niż inżynierem, ale nasze województwo rocznie wydaje na energię ponad 5 mld zł rocznie, więc nie ma innego wyjścia, jak produkować energię na miejscu, korzystając z własnych zasobów. Możemy rozwijać właściwie wszystkie rodzaje źródeł energii, a ze względu na słabe sieci musimy się troszczyć o odbiór mocy na miejscu - wskazywał Banaszuk.

Wojciech Trzasko, występujący m.in. w roli przewodniczącego rady Północno-Wschodniego Klastra Energetycznego, oceniał, że sukces energetyki rozproszonej wymaga współpracy wielu środowisk, a w tym nauki i samorządu oraz, że rolnicy raczej nie będą próbowali korzystać z aukcji do 1 MW, a bardziej będą zainteresowani rozwiązaniami regionalnymi.

- Rolnicy są teraz bez kapitałów własnych, bo muszą spłacać kredyty zaciągnięte na modernizację gospodarstw. Jedyne wyjście dla nich to wsparcie inwestycji środkami unijnymi lub z budżetu województwa - stwierdził Trzasko.

Przebieg debaty wykazał, że słabość energetyki rozproszonej w Polsce, co przejawia się zarówno w niewielkiej liczbie instalacji prosumenckich, stosunkowo wysokich cenach instalacji i braku kompetencji, to w olbrzymim stopniu kwestia polityki energetycznej, która przez lata nie widziała miejsca dla energetyki rozproszonej. Zupełnie inaczej było i jest w Niemczech, gdzie obywatele uzyskali, czy wywalczyli, dobre warunki inwestowania w energetykę oparte na taryfach gwarantowanych.

- Teraz 40 proc. źródeł OZE jest w rękach osób prywatnych, a głównie rolników, którzy korzystają z paneli PV i mają również warunki do budowy farm wiatrowych. Energetyka obywatelska to jest ruch bardzo widoczny w Niemczech i to wyjaśnia dlaczego mogą powstawać i funkcjonować spółdzielnie energetyczne - mówiła Silke Karcher, naczelnik Wydziału ds. Podstawowych Aspektów Europejskiej Polityki Klimatycznej i Energetycznej Ministerstwa Śodowiska, Ochrony Przyrody i Bezpieczeństwa Projektów Atomowych Niemiec.

Wolfgang Degelmann z Federalnego Stowarzyszenia na rzecz Ochrony Środowiska (BUND Naturschutz Bawaria) oceniał, że z doświadczeń niemieckich można przeszczepić na polski grunt sporo wiedzy o OZE dotyczącej m.in. samoorganizacji obywateli w celu produkcji prądu, czy ciepła. Degelemann podkreślił też znaczenie ekonomiczne takich inicjatyw.

- Pieniądze nie trafiają do RPA, Rosji, czy Norwegii. Uważamy, że to jest doskonały pomysł, żeby zatrzymać pieniądze na naszym terenie - wskazywał Wolfgang Degelmann.

Przy czym uczestnicy dyskusji wskazywali, że raczej należy mówić o adaptacji, a nie o prostym kopiowaniu niemieckich rozwiązań. Także dlatego, że na przykład, o czym informował prezes Wiśniewski, w Niemczech właściciele instalacji nie płacą za przyłączenia do sieci i nie ponoszą kosztów bilansowania handlowego.

- Patrząc na Podlasie, czy całą Polskę widzę, że są dobre warunki wiatrowe, słoneczne oraz dobre rolnictwo, a od kilku miesięcy jest też dobry system wsparcia dla małych instalacji. Nie widzę żadnego powodu, żeby czekać na lepsze rozwiązania. Mogę powiedzieć- zacznijcie działać od razu - dodał Degelmann.

Prezes Kassenberg ocenił, że tym co mogłoby służyć budowie bezpieczeństwa energetycznego z wykorzystaniem zarówno energetyki wielkoskalowej jak i rozproszonej i o co warto jego zdaniem zabiegać to tzw. ekologiczna reforma podatkowa ( zwiększenie obciążeń podatkowych w przypadku użytkowania zasobów nieodnawialnych i zmniejszenie kosztów pracy). Przy czym, jak podkreślał Kassenberg, w rozwoju OZE nie tylko o bezpieczeństwa energetyczne chodzi.

- To jest kwestia dostrzeżenia szansy na uzyskanie konkurencyjności na świecie i zrozumienia, że OZE to jest gospodarczy motor napędowy. Mamy jeszcze szanse, żeby te atuty OZE wykorzystać. O rozwoju OZE należy myśleć strategicznie, a nie tylko pod kątem ochrony środowiska, czy bezpieczeństwa energetycznego - przekonywał Kassenberg.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

FORUM TYMCZASOWO NIEDOSTĘPNE

W związku z ciszą wyborczą dodawanie komentarzy zostało tymczasowo zablokowane.

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!