Energetyka gazowa: lepsza przyszłość niż teraźniejszość?

Energetyka gazowa: lepsza przyszłość niż teraźniejszość?
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Energetyka gazowa w Polsce będzie się rozwijała, a sprzyja jej polityka klimatyczno-energetyczna i dążenie wytwórców do dywersyfikacji bazy paliwowej. Obecnie opłacalność inwestycji w ten biznes ciągle jednak staje pod znakiem zapytania ze względu na wysokie ceny gazu. Myśli te wynikają z dyskusji, która odbyła się podczas panelu "Energetyka gazowa" zorganizowanego w ramach III Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach.

Energetyka gazowa w Polsce to, jak wynika z danych PSE Operator na koniec 2010 roku, 934 MW, czyli tylko około 2,6 proc. mocy zainstalowanej w polskim systemie elektroenergetycznym i około 2,1 proc. udziału w produkcji energii elektrycznej. Jednak nawet plany inwestycyjne pojedynczych grup energetycznych wskazują, że poziom mocy w energetyce gazowej w Polsce może w perspektywie następnych kilku lat istotnie wzrosnąć. Sam Tauron Polska Energia ma planach samodzielne i z partnerami zbudowanie do 2020 roku źródeł gazowych o mocy przekraczającej 1000 MW, co zmieniłoby istotnie strukturę paliwową wytwarzania energii w swojej grupie, ale też w kraju.

- W Tauronie paliwo gazowe traktujemy jako jeden z najważniejszych elementów dywersyfikacji portfela wytwórczego. Gaz mógłby być paliwem dywersyfikacyjnym dużo wcześniej, gdy po prostu nie brak gazu. Bardzo niedawno, bo dopiero po podpisaniu przez PGNiG wieloletniego kontraktu na dostawy gazu z Rosji, te perspektywy się pojawiły, ale to niejedyny czynnik sprzyjający rozwojowi energetyki gazowej. Jeżeli dzisiaj mówimy o ryzyku CO2, to ono jest mniejsze w przypadku paliwa gazowego niż węgla, jeśli mówimy o nakładach inwestycyjnych, to są niższe, a jeśli mówimy o czasie trwania inwestycji, to również on jest krótszy - mówił Dariusz Lubera, prezes zarządu Tauron Polska Energia.

- Do ubiegłego roku pracowałem na Słowacji, gdzie wykorzystuje się bardzo dużo gazu i mogę powiedzieć, że tak naprawdę nie chodzi o moce, o zdolności wytwórcze, ale o płynność rynku gazu, o transport gazu, o możliwości tego transportu i wydaje mi się, że będzie więcej powiązań (Polski z innymi rynkami), będzie terminal LNG, więc wydaje mi się, że gazu będzie dużo - mówił Robert Zadora, wiceprezes GDF Suez Energia Polska.

Plany inwestycyjne Tauronu zakładają, że udział gazu w strukturze wytwarzania energii przez grupę wzrośnie z zera obecnie do 15-17 proc. w 2020 roku, co oznaczałoby wykreowanie zapotrzebowania na gaz rzędu 2 mld m3 rocznie. Europa ma obecnie daleko bardziej rozwiniętą energetykę gazową niż Polska, bo, jak mówił Wojciech Ostrowski, wiceprezes zarządu PGE, w latach 1990-2020 udział energetyki gazowej w europejskiej strukturze źródeł wytwarzania wzrósł z około 7 proc. do ponad 20 proc. Wskazywał on, że oprócz zalet energetyka gazowa ma jednak w przypadku Polski ciągle zasadniczy mankament.

- Jest jeden ogromny minus, który daje odpowiedź, dlaczego rozwoju energetyki gazowej nie ma, a to jest cena surowca i ona jest na dzisiaj przynajmniej dwukrotnie wyższa od węgla kamiennego, a prawie trzykrotnie od węgla brunatnego. Natomiast polityka klimatyczna i koszty CO2 powodują, że przy porównaniu energetyki gazowej z węglową w pewnym momencie - przy cenie między 30 a 50 euro za tonę CO2 - szala zwycięstwa przechyla się w stronę gazu. Natomiast sądzę, że podstawowym driverem rozwoju energetyki gazowej poza CO2 jest dywersyfikacja paliw. Myślę, że z punktu widzenia naszych akcjonariuszy to jest niezbędne, ponieważ znając zmienność regulacji na tym rynku, najlepiej jest posiadać moce na każde z paliw - ocenił Wojciech Ostrowski.

- Padło pytanie dlaczego skoro jest tak dobrze, to dlaczego tak niewiele się dzieje. Myślę, że odpowiedź jest taka, że wszyscy widzimy bardzo dobre perspektywy długoterminowe dla gazu, czyli prognoza za 5-10 lat jest super, gdzie nie spojrzeć, to same korzyści z zaangażowania gazu w energetykę, a problem polega na tym, że zarządzający podejmują decyzje tu i teraz. A w tym momencie podejmowanie decyzji mający charakter długofalowy - 20-30 letni - jest niezwykle trudne, bo jak spojrzymy na zmienność sytuacji na rynkach gospodarczych, na to jak zachowuje się otocznie makroekonomiczne, jak reaguje otocznie regulacyjne, to podejmowanie takich decyzji długofalowych jest niezwykle utrudnione - mówił Marcin Lewenstein, dyrektor Biura Planowania Strategicznego PGNIG.

Z wypowiedzi dyrektora Lewensteina wynikało, że mimo wszystko obecnie PGNiG ma już bardziej ambitne plany strategiczne niż ujawniane dotychczas plany budowy własnych źródeł gazowych o mocy 300 MW. Do tego trzeba dodać setki megawatów na gazie, których budowę rozważa PGE, na czele z dwoma blokami gazowymi po 430 MW w ZE Dolna Odra.

- Te prace wiążą się z badaniem efektywności inwestycji. Efektywność elektrociepłowni obecnie jest atrakcyjniejsza w związku z wyższą sprawnością. Same elektrownie gazowe, biorąc pod uwagę pewne ścieżki popytu na energię, wzrost cen energii i wzrost cen CO2, są na granicy opłacalności. Jest to kwestia kosztów surowca i na dzień dzisiejszy jest to balansowanie na linie, jeśli chodzi o zyskowność inwestycji - ocenił Wojciech Ostrowski.

W trakcie całej dyskusji paneliści zwracali uwagę na wysoki poziom niepewności, jaki towarzyszy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych w energetyce, w tym w energetykę gazową, a wynikający z ryzyk makroekonomicznych (możliwa druga fala kryzysu), regulacyjnych (polityka dekarbonizacji) czy wręcz ze zdarzeń katastroficznych (trzęsienie ziemi w Japonii).

- Gdyby się ziściła ogłoszona w marcu tego roku nowa mapa drogowa UE przewidująca do 2050 roku zeroemisyjną energetykę, to nawet projekty gazowe tam się nie mieszczą. W związku z tym gdyby tak na to patrzeć, to można sobie wyobrazić CCS dla bloków gazowych w dalekiej przyszłości. Oczywiście w miksie proponowanym wstępnie przez Komisję Europejska do 2050 roku jest trochę źródeł na paliwa stałe, ale de facto nowe inwestycje już się w tym nie mieszczą, więc gdyby aż tak duże ryzyka brać pod uwagę, to można by powiedzieć, że dzisiaj powinniśmy budować tylko i wyłącznie wiatraki i fotowoltaikę - mówił prezes Dariusz Lubera.

- Trzeba rozważyć, co się teraz stanie po Fukushimie […] To będzie naprawdę bardzo duże wyzwanie, żeby utrzymać obecny udział energii jądrowej w sumie produkcji energetycznej. Jeśli chodzi o produkcje energii z odnawialnych źródeł, to tutaj mamy różne alternatywy. Ale niezależnie od tego, która będzie wybrana, jesteśmy przekonani, że gaz jako taki będzie miał naprawdę dobrą przyszłość z wielu powodów [...] - mówił Robert Zadora, wiceprezes GDF Suez Energia Polska.

Uczestnicy dyskusji, oceniając, że tak czy inaczej energetyka gazowa raczej będzie się rozwijała, zwracali też uwagę, że zainteresowanie energetyką gazową wynika z rozwoju energetyki wiatrowej, bo źródła gazowe traktowane są jako dobre źródła regulacyjne.

- Wzrost źródeł wiatrowych może pociągnąć za sobą rozwój źródeł gazowych o charakterze rezerwy i z punktu widzenia operatora systemu przesyłowego takie źródła będą błogosławieństwem. Tylko problemem w Polsce jest to, że nasi operatorzy nie mieli zbyt wielu punktów styku, bo o ile będzie to błogosławieństwo dla PSE Operator, to dla Gaz-Systemu takie źródła są bardzo trudne. One rezerwują bardzo duże ilości mocy przesyłowych, a pracują w sposób nieuregulowany i ze względu na swoją charakterystykę bardzo szybko wymagają zasilania bardzo dużymi ilościami gazu i później równie szybko muszą się wyłączyć. Tego typu klient to jest klient zupełnie niestandardowy dla naszej sieci przesyłowej gazowej. Energetyka gazowa wymusi lepszą niż dotychczas współpracę między operatorem systemu gazowego i systemu elektroenergetycznego i warto o tym jak najszybciej zacząć dyskutować. Widzimy to już na przykładzie Stalowej Woli, gdzie znajdujemy się miedzy tymi dwoma instytucjami i ułożenie sobie tych relacji to nie jest łatwa sprawa - ocenił Marcin Lewenstein.

Zdaniem uczestników potrzebna jest też korelacja planów budowy źródeł gazowych z rozwojem sieci przesyłowej po to, żeby uniknąć ewentualnych problemów z dostępem do sieci przesyłowej, a zwłaszcza w kontekście lokalizacji nowych źródeł. Natomiast niewątpliwie ewentualne załamanie się polityki klimatycznej może też zahamować przynajmniej częściowo rozwój energetyki gazowej, bo czy gdyby nie polityka klimatyczna, to energetyka gazowa w Polsce by się rozwijała?

- Myślę, że zmiany by następowały, natomiast nie byłoby takiego ciśnienia na zmiany. To jest pytanie, w którym momencie bez kosztów dotyczących CO2 efektywność budowy elektrowni gazowych byłaby lepsza niż węglowych, a to wiąże się przede wszystkim z ceną gazu, która na dzisiaj takich podstaw nie daje, ale myślę, że istotna poza samymi kosztami CO2 jest dywersyfikacja źródeł wytwarzania. Dlatego według mnie zmiany następowałyby i energetyka gazowa tak czy siak by się rozwijała. Natomiast myślę, że jeszcze wolniej niż teraz, chociaż i na dzisiaj nie możemy mówić o jakimś bardzo dużym tempie. Mówimy, że pewnie w najbliższych kilku latach to tempo wzrośnie, natomiast podejrzewam, że bez dodatków, które nam funduje Unia Europejska, ten rozwój byłby dużo wolniejszy - podsumował Wojciech Ostrowski.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

SPÓŁKI

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Energetyka gazowa: lepsza przyszłość niż teraźniejszość?

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!