Energetyka odnawialna. Będzie nowa ustawa i... kolejne nowelizacje

Energetyka odnawialna. Będzie nowa ustawa i... kolejne nowelizacje
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Z branży energetyki odnawialnej powiało optymizmem. Wiele wskazuje, że po kilku trudnych latach czeka ją nowy impuls, płynący m.in. z zapowiedzi uchwalenia ustawy o OZE. Ma się to stać jeszcze przed parlamentarnymi wakacjami.

  • Warunki, w których działa w Polsce energetyka odnawialna, nieustannie się zmieniają, a nowelizacja przepisów goni nowelizację.
  • Wiele wskazuje, że nie da się tego uniknąć, m.in. ze względu na zmiany technologiczne.
  • Branża oczekuje jednak minimum stabilizacji, żeby projekty OZE spinały się biznesowo.

Warunki, w których działa w Polsce energetyka odnawialna, nieustannie się zmieniają. Zdaniem Andrzeja Kaźmierskiego, dyrektora departamentu Energii Odnawialnej i Rozproszonej w Ministerstwie Energii, między rokiem 2009, gdy ogłoszona została unijna dyrektywa RED, a rokiem 2015 zmarnowano wiele czasu na ustalanie, także w konsultacjach z branżą, jak ma funkcjonować rynek. Zdarzały się błędy, ale gdy buduje się w zasadzie nową przestrzeń gospodarczą, trudno tego uniknąć. Unijną notyfikację przepisów o wsparciu dla OZE w Polsce uzyskano dopiero w grudniu 2017 r.

- Wbrew temu, co się mówi, udał się system prosumencki, projekty są bankowalne, oparte nie tylko na dotacjach, ale przedsięwzięciach biznesowych. System jest klarowny, wyliczalny i rośnie - ocenia Kaźmierski.


Przedstawiciel Ministerstwa Energii wskazuje, że przyszłość energetyki odnawialnej jest coraz bardziej przewidywalna. W Sejmie znajduje się nowa ustawa o OZE, którą branża popiera - czego wyrazem była niedawna nawet manifestacja przed parlamentem - jednocześnie proponując kolejne zmiany dla zwiększenia bankowalności projektów. Znajdą się one jednak dopiero w kolejnej nowelizacji, bo zgłoszone zostały za późno - w ostatnimi miesiącu prac nad dokumentem.

Czytaj także: Coraz bliżej nowelizacji ustawy o energii odnawialnej

Co jeszcze się zmieni? ME planuje wprowadzenie biogazu do sieci, deregulacje ułatwiające życie przedsiębiorcom, zmniejszające restrykcje wobec wygrywających aukcje. W następnym etapie ME zajmie się energetyką wiatrową na morzu i wdrożeniem zapisów Pakietu zimowego związanych z uregulowaniem relacji między energetyką a społecznościami, w których funkcjonuje.

- Słuchamy głosu branży. Może pojawić się szansa na jej ciekawy rozwój - podkreśla Andrzej Kaźmierski.

Problemy farm wiatrowych


Największym, najbardziej dynamicznym, ale i najbardziej doświadczonym przez politykę obszarem energetyki odnawialnej w Polsce jest energetyka wiatrowa, której rozwój po uchwaleniu pakietu przepisów w 2016 r. stanął pod znakiem zapytania. Do tego doszła jeszcze sprawa niskich cen zielonych certyfikatów, co powoduje, że biznesom wiatrowym coraz trudniej związać koniec z końcem.

- Gdy mocniej zawieje, produkujemy nawet kilkanaście procent energii elektrycznej w Polsce, a Polskie Sieci Elektroenergetyczne sprawnie ją zagospodarowują - mówi Janusz Gajowiecki, prezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej. - Sytuacja jest jednak trudna. W 2018 r. doszło do pierwszego bankructwa farmy wiatrowej, a w kolejnych miesiącach mogą zdarzyć się następne.

Dlatego wszelkie sygnały o odmianie losu branży płynące z kręgów rządowych, ale także bankowych wita ona z dużą nadzieją.

- Jesteśmy świadomi, że elektroenergetyka jest zależna od państwa i w najbliższych latach zapewne będzie tak nadal - mówi Gajowiecki. - Liczymy, że kolejne zmiany w prawie zapewnią migrację działających farm wiatrowych do systemu aukcyjnego, tak żeby mogły produkować energię elektryczną w kolejnych latach.


Barbara Cyganik, dyrektor Centrum Korporacyjnego Banku Ochrony Środowiska w Katowicach, potwierdza, że w latach 2015-17 zachwiały się biznesowe podstawy energetyki wiatrowej wynikające z destabilizacji rynku zielonych certyfikatów, wysokości opłaty zastępczej, zmian podstawy opodatkowania gruntów, na których stoją siłownie wiatrowe, czy w końcu z wycofywania się dużych firm energetycznych z umów na sprzedaż energii i praw majątkowych.


- Jako sektor bankowy staramy się współdziałać z firmami, które zaciągnęły zobowiązania, aby przetrwały najtrudniejszy okres - mówi Barbara Cyganik. - Obecnie ustabilizowaliśmy w miarę sytuację farm wiatrowych. Jednak bez poważniejszych zmian może to nie wystarczyć.

Chodzi o wprowadzenie minimalnego poziomu opłaty zastępczej, przeprowadzenie aukcji integracyjnej dla obiektów działających w systemie zielonych certyfikatów, a przede wszystkim o uporządkowanie przepisów podatkowych dotyczących nieruchomości i nadanie całemu systemowi przejrzystości.

Czy inwestycje w OZE mogą liczyć na wsparcie Europejskiego Banku Inwestycyjnego? Tak, ale dotychczas w Polsce kredyty z tego źródła zaciągano przede wszystkim na modernizację sieci przesyłowych i gazownictwa, a nie na OZE. A szkoda, bo EBI ma tu duże doświadczenie.

- W ciągu ostatnich pięciu lat pożyczyliśmy w Unii Europejskiej na inwestycje energetyczne 65 mld euro, z czego na Polskę przypadły niespełna 2 mld. W sektorze wytwarzania finansujemy przede wszystkim OZE (95 proc. kredytów) - mówi Paweł Lewandowski, Structured Finance North, Central and South East Europe, Europejski Bank Inwestycyjny. - Kredytobiorcami są głównie podmioty z Niemiec, Francji, Holandii, Belgii, Włoch i Austrii.


Co zmieni się w nowej perspektywie finansowej UE? Na razie znane są tylko ogólne kierunki. Jednym z nich jest zasada, żeby zrobić więcej za mniej. W praktyce będzie oznaczało to konieczność większego udziału własnego w projekcie finansowania inwestycji.

Stabilność regulacji


Alfred Hoffmann, Director of Strategy (Wind), Vattenfall, potwierdza, że warunki regulacyjne to jeden z podstawowych czynników powodzenia inwestycji w energetykę wiatrową. Żeby postawić wieżę z turbiną, tak samo jak stabilny grunt potrzebne jest stabilne prawo. Czy Vattenfall jest zainteresowany inwestycjami w energetykę wiatrową w Polsce? Warunki wietrzne na Bałtyku są gorsze niż na Morzu Północnym, ale w przyszłości takie przedsięwzięcia mogą się pojawić.


Thomas Schubert, partner, Dentons, wskazuje, że rzeczywiście rynek energetyki odnawialnej powstaje od podstaw, stąd trudno było uniknąć błędów, także w Niemczech, gdzie tworzony jest od roku 2000. Ekspert podkreśla, że jeśli warunki inwestowania w sektor są trwałe, to może on obejść się bez wsparcia.


Brak stabilności prawa jest powodem potknięć największych zagranicznych koncernów, które chcą inwestować w Polsce. Maciej Stryjecki, prezes Fundacji na rzecz Energetyki Zrównoważonej (FNEZ), podkreśla, że przepisy dotyczące energetyki odnawialnej zmieniają się, zanim ktokolwiek zdąży się ich nauczyć, a jeszcze w międzyczasie są wybory, których wynik może zakwestionować dotychczasowy kierunek rozwoju sektora.


- Stabilność przepisów to ważny postulat, jaki pada ze strony branży, ale zaraz po apelu, żeby ustabilizować regulacje, pojawia się prośba, aby zmienić jeszcze to, to i to... - mówi Andrzej Kaźmierski, tłumacząc, że chociażby z powodów zmian w technologiach trudno o ostateczne zamknięcie procesu tworzenia regulacji wokół OZE.

Taką nowością technologiczną będzie w Polsce morska energetyka wiatrowa. Problem w tym, jakie będą jej biznesowe uwarunkowania.

- Projekt nowelizacji ustawy o OZE wprowadza pewne rozwiązania skierowane do morskich farm wiatrowych, pozwalające na start w aukcji pod pewnymi warunkami (muszą być w aukcji co najmniej trzy oferty). Poza tym system aukcyjny w polskim wydaniu delimituje moce, a więc nie wszystkie projekty otrzymają umowy, a my chcemy, aby każdy mógł sprzedawać prąd, bo przygotowując inwestycję, poniósł spore koszty - mówi Kaźmierski. - Jeśli więc nie system aukcyjny, to jaki?

Innym problemem morskiej energetyki wiatrowej jest brak odpowiednich przyłączy oraz to, kto powinien je wybudować. Jeśli nie inwestor, tylko operator sieci, to wtedy cena energii z morza będzie niższa.

Idzie nowe

Janusz Gajowiecki informuje, że PSEW rozpoczął właśnie pracę nad kodeksem dobrych praktyk energetyki wiatrowej, który obejmie relacje między inwestorami a społecznościami lokalnymi. Wśród propozycji znajduje się m.in. oferta tańszego prądu dla ludzi, którzy mieszkają w pobliżu farm wiatrowych.

Zdaniem Andrzeja Kaźmierskiego, znacznie ważniejsze od osiągnięcia celu OZE na 2020 rok (15 proc. ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto) jest to, żeby wyznaczyć energetyce odnawialnej właściwy kierunek rozwoju. Trzeba traktować ją jako szansę, także dla paliw kopalnych, bo dzięki niej możemy je oszczędzać.

Czytaj także: Czy Polska osiągnie cel OZE na 2020 rok?

- Wszyscy jesteśmy zadowoleni, że zmiana się podejście rządu do energetyki odnawialnej i wiele spraw zmierza do pozytywnego finału - ocenia Grzegorz Wiśniewski, prezes EC BREC Instytut Energetyki Odnawialnej Sp. z o.o.


Tekst powstał na podstawie debaty „Odnawialne źródła energii - regulacje i rynek”, która odbyła się 16 maja 2018 r. na Europejskim Kongresie Gospodarczym w Katowicach.


×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Energetyka odnawialna. Będzie nowa ustawa i... kolejne nowelizacje

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!