Nowe technologie energetyczne to nie science fiction

Nowe technologie energetyczne to nie science fiction
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Nowe bloki węglowe w elektrowni Kozienice i elektrociepłowni Zofiówka, podziemne zgazowanie węgla, rozwój energetyki rozproszonej i prosumenckiej, budowa energooszczędnych budynków - to konkretne, nowoczesne rozwiązania unowocześniające polską energetykę. Zostały one zaprezentowane podczas konferencji Polska droga do gospodarki niskoemisyjnej w Katowicach poprzedzającej Europejski Kongres Gospodarczy.

Często się mówi, że polska energetyka jest nieinnowacyjna i bardziej przypomina technologiczny skansen niż sektor XXI wieku. Oczywiście znalezienie kilkudziesięcioletnich, wciąż pracujących, urządzeń energetycznych nie jest szczególnie trudnym zadaniem. Coraz więcej w Polsce jest jednak przykładów, że energetyka się zmienia i unowocześnia.

Budowa bloku 1075 MW w Elektrowni Kozienice

Najbardziej zaawansowaną inwestycją w polskiej elektroenergetyce jest budowa nowego bloku o mocy 1075 MW opalanego węglem kamiennym w Elektrowni Kozienice, wchodzącej w skład grupy Enea.

- Blok w Elektrowni Kozienice będzie miał znacznie lepsze wskaźniki efektywności niż dotychczas pracujące jednostki. Jego sprawność wyniesie 45,6 proc., podczas gdy średnia rynkowa to 34,1 proc. Dyspozycyjność nowego bloku przekroczy 92 proc., podczas gdy średnia wynosi 86 proc. Planowany roczny czas eksploatacji wyniesie 8 tys. godzin, gdy średnia na rynku wynosi ok. 5,9 tys. godzin –mówił Paweł Orlof, członek zarządu Enei ds. korporacyjnych.

Także emisja CO2 z nowej jednostki będzie znacznie niższa niż krajowa średnia wynosząca ok. 900 kg CO2 na 1 MWh – w budowanym bloku będzie to 730 kg CO2 na 1 MWh.

Wiesław Różacki, dyrektor wykonawczy Mitsubishi Hitachi Power Systems na Polskę, a także szef projektu w Elektrowni Kozienice, stwierdził, że będzie to najnowocześniejszy blok tej klasy w Polsce, w wielu aspektach znacznie przekraczający wymogi środowiskowe.

Zdaniem Różackiego, dla Polski najlepszą drogą do obniżenia emisji CO2 jest wysokosprawna energetyka węglowa. Dodał, że te technologie pozwalają także na rozwój OZE, do którego potrzebny jest stabilny system elektroenergetyczny.

Budowa bloku ciepłowniczego 80 MWe w Elektrociepłowni Zofiówka

W Polsce planuje się także znacznie mniejsze, ale równie innowacyjne, moce wytwórcze. W ciągu najbliższych tygodni ma się rozpocząć budowa bloku o mocy ok. 80 MWe w Elektrociepłowni Zofiówka należącej do Spółki Energetycznej Jastrzębie (SEJ), wchodzącej z kolei w skład grupy kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej (JSW).

Blok w EC Zofiówka ma mieć moc elektryczną ok. 80 MW i moc cieplną ok. 110 MW. Będzie opalany węglem kamiennym, paliwami niskokalorycznymi (muły, miały i szlamy węglowe) a także biomasą oraz metanem ujmowanym w kopalniach JSW.

Założono stosowanie 5 mieszanek paliwowych różniących się między sobą udziałem poszczególnych paliw: od 100 do 73 proc. węgla kamiennego, od 0 do 20 proc. niskokalorycznego paliwa węglowego, od 0 do 10 proc. biomasy. Każda z mieszanek zakłada maksymalny udział metanu na poziomie 9,2 proc.

- Zaletą planowanej jednostki ma być duże wykorzystanie paliwa niskokalorycznego, czyli mułów węglowych - mówi Tomasz Gawlik, prezes Spółki Energetycznej Jastrzębie (SEJ).

Szacuje się, że rocznie w nowym bloku będzie spalanych ok 170 tys. ton paliw niskokalorycznych. Kaloryczność tego paliwa określa się na ok. 4,5 -10 MJ/kg , wilgotność na 20 - 30 proc. a zawartość popiołu na ok. 50 - 60 proc.

- Nowa jednostka będzie spełniała wszystkie wymogi dyrektywy IED, która zacznie obowiązywać od początku 2016 r. - podkreśla Michał Więcek, prezes Energoinstal, generalnego wykonawcy inwestycji.


Energetyka rozproszona i prosumencka

W polskiej energetyce wciąż jest ogromna przewaga konwencjonalnych źródeł energii nad źródłami odnawialnymi. Jeszcze przez lata ta przewaga będzie się utrzymywać, ale z dużą dozą prawdopodobieństwa można założyć, że źródła odnawialne, w tym mikroinstalacje i instalacje prosumenckie, będą się szybko rozwijały.

- W Polsce jest tylko 250 wytwórców energii elektrycznej w mikroinstalacjach, podczas gdy w Niemczech jest ich blisko 2 mln. To pokazuje, jaki w Polsce jest potencjał rozwoju mikroinstalacji – wskazuje Maciej Stryjecki, prezes zarządu Fundacji na rzecz Energetyki Zrównoważonej (FNEZ), członek Społecznej Rady ds. Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej.

Przypomina, że mikroinstalacja OZE to odnawialne źródło energii o mocy nie większej niż 40 kW (energia elektryczna) lub 120 kW (energia cieplna).

Maciej Stryjecki podkreśla, że Krajowy Plan Działania w zakresie Odnawialnych Źródeł Energii (KPD) przewiduje budowę 24,7 GW mocy zainstalowanych w mikroinstalacjach do roku 2020 (w tym 1,9 GW w wytwarzaniu energii elektrycznej). Powołuje się przy tym na wyliczenia Instytutu Energetyki Odnawialnej (IEO), zdaniem którego rozwój mikroinstalacji pozwoli na osiągnięcie pozytywnych efektów ekonomicznych. Do głównych zalet ma należeć zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego indywidualnego i lokalnego i mniejsze obciążenie dla sieci elektroenergetycznych. Rozwój sektora mikroinstalacji ma stworzyć 53 tys. miejsc pracy do 2020 r.

- Nastąpi również pobudzenie aktywności gospodarczej, może powstać rynek o wartości 26,5 mld zł tworzony przez produkcję urządzeń, ich instalację, serwis oraz doradztwo – podkreśla Maciej Stryjecki.

Podziemne zgazowanie węgla

Całkiem nową technologią, mogącą w przyszłości mieć swój znaczący udział w rozwoju polskiej energetyki, jest podziemne zgazowanie węgla. 24 marca w kopalni Wieczorek należącej do Katowickiego Holdingu Węglowego (KHW) zainicjowano pracę georeaktora w rejonie szybu Wschodniego. To instalacja pilotażowa dla eksperymentu zgazowania węgla w pokładzie 501 na głębokości ok. 430 metrów.

- Podziemne zgazowanie węgla powala na bezpośrednie pozyskanie energii w miejscu zalegania węgla, a sam proces przebiega analogicznie do technologii zgazowania węgla na powierzchni - jest jednak bardziej złożony i trudniejszy w realizacji – wyjaśnia Józef Dubiński, dyrektor Głównego Instytutu Górnictwa (GIG), który prowadził zgazowanie w kopalni Wieczorek.

Jak dodaje dyrektor Dubiński, podziemne zgazowanie węgla stanowi zespół wielokierunkowych przemian termicznych i chemicznych, jakie zachodzą w pokładzie węgla w podwyższonej temperaturze (rzędu 700 – 900, a nawet 1500 stopni Celsjusza) i przy kontrolowanym dostępie ilości powietrza , tlenu lub pary wodnej.

Podstawowe produkty zgazowania węgla to tlenek węgla, dwutlenek węgla, wodór, woda i metan. Zaletą takiego procesu jest możliwość wykorzystania uzyskiwanego gazu zarówno w celach energetycznych jak i do innych procesów karbochemicznych.

Marek Pieszczek, dyrektor, kierownik ruchu zakładu górniczego kopalnia Wieczorek przedstawił szczegóły zgazowania węgla na tej kopalni. Prędkość zgazownia to 600 kg na godzinę, ilość planowanego do zgazowania węgla wynosi ok. 1200 ton a ilość uzyskiwanego gazu wynosi 1680 metrów sześć. na godzinę. Wartość opałowa uzyskanego gazu wynosi 4,5 MJ/Nm3 (plus/minus 20 proc.).


Energooszczędne budynki na terenach poprzemysłowych

W Polsce od kilku lat znacząco rośnie zainteresowanie budownictwem energooszczędnym. Wyjątkowym przykładem takiego budownictwa jest Górnośląski Park Przemysłowy (GPP), który przekształca tereny poprzemysłowe znajdujące się na granicy Katowic i Siemianowic Śląskich w nowoczesną strefę aktywności gospodarczej.

Na dawnych terenach poprzemysłowych GPP planuje budowę 4 energooszczędnych budynków biurowych.

Pierwszy oddany budynek w GPP, o nazwie Goeppert – Mayer, jako pierwszy w Polsce uzyskał międzynarodowy certyfikat BREEAM International na poziomie „Outstanding”. Jest to drugi budynek w Europie z tak wysoką oceną.

- Koszty eksploatacji w budynku Goeppert – Mayer są ok. 40 proc. niższe niż w standardowych budynkach w Katowicach. Roczne koszty mediów w naszym budynku wynoszą 11,05 euro za metr kw. podczas gdy w referencyjnym budynku w Katowicach są one na poziomie 19,52 euro – zapewnia Mirosław Czarnik, prezes zarządu Górnośląskiego Parku Przemysłowego.

Efektywność energetyczna budynków

Wielkim, wciąż niewykorzystanym polem rozwoju nowoczesnych rozwiązań energetycznych jest budownictwo, które zużywa blisko 40 proc. energii.

Edward Szczechowiak z Instytutu Inżynierii Środowiska, Zakładu Ogrzewnictwa, Klimatyzacji i Ochrony Powietrza Politechniki Poznańskiej przypomina, że zgodnie z nowelizacją dyrektywy UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków z 9 czerwca 2010 r. od 31 grudnia 2020 r. wszystkie nowo powstające budynki będą musiały być prawie zero energetycznie. Wcześniej, bo od końca 2018 r., prawie zero energetycznie będą musiały być wszystkie nowe budynku publiczne.

- Wszystkie nowe budynki mają zużywać mało energii, drugim warunkiem jest to, że ta niemal zerowa ilość energii ma pochodzić głównie ze źródeł odnawialnych. To połączenie budownictwa z energetyką prosumencką – podkreśla Edward Szczechowiak.

Zwraca jednak uwagę, że wciąż ogromne rezerwy w oszczędności energii tkwią w budynkach już istniejących.

Polska potrzebuje rewolucji energetycznej

- Polska potrzebuje Energiewende, czyli radykalnej przemiany energetycznej, podobnej do tej, do jakiej doszło w Niemczech – ocenia prof. Krzysztof Żmijewski z Politechniki Warszawskiej, sekretarz generalny Społecznej Rady ds. Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej.

W jego ocenie powinno być kilka podstawowych celów nowego modelu rynku w Polsce, w tym bezpieczeństwo energetyczne odbiorców, europejska jakość odbioru energii, wysoka efektywność energetyczna i niska emisyjność.

Krzysztof Żmijewski przypomina, że o jakości energii decyduje sieć, dlatego to właśnie w tym podsektorze powinny zostać przeprowadzone inwestycje, które pozwolą na stworzenie tzw. inteligentnych sieci. Wśród proponowanych rozwiązań jest dynamiczne zarządzanie siecią, montaż inteligentnych liczników, zarządzanie popytem oraz stworzenie inteligentnych obiektów.

- O sukcesie zdecyduje różnorodność, dlatego niezbędne jest uruchomienie potencjału inwestycyjnego w podsektorach energetyki systemowej, energetyki rozproszonej i wśród prosumentów. Niezwykle ważne są także działania na rzecz efektywności energetycznej – podpowiada Krzysztof Żmijewski

Energetyka tworzona lokalnie

Mirosława Nykiel, wiceprzewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Energetyki, posłanka Platformy Obywatelskiej podkreśla, że tworząc i realizując politykę energetyczną UE powinno premiować się te rozwiązania, które będą przekładać się na tworzenie nowych miejsc pracy.

W jej ocenie możemy być spokojni jeśli chodzi o innowacyjność produkcji energii w Polsce, ponieważ takich rozwiązań jest bardzo wiele. Ważne jest jednak, aby jak najszybciej niektóre czyste technologie węglowe wyszły z poziomu badań laboratoryjnych i przeszły na poziom wdrożeń przemysłowych.

- W planowaniu polityki energetycznej kraju mamy dość dobrze reprezentowany sektor energetyczny. Znacznie mniejsza, wciąż niedoceniana, jest strona odbiorców energii, w tym samorządów lokalnych, które są aktywnym graczem na rynku energii – wskazuje Mirosława Nykiel.

Ważne bezpieczeństwo energetyczne

- Retoryka w UE się zmienia, mniej się mówi o ochronie klimatu, ponieważ liczby dot. wpływu UE na światową emisję CO2 są bezlitosne, tego nie da się schować do szuflady. Ograniczenie emisji CO2 będzie miałó tylko symboliczne znaczenie dla emisji światowych – przekonuje Tomasz Tomczykiewicz, sekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki.

Zamiast o klimacie, przedstawiciele „starych” państw UE mówią o promowaniu OZE jako narzędzie na osiągnięcie niezależności energetyczne.

- Z punktu widzenia tamtych państw, które są znacznie bardziej uzależnione od importu surowców energetycznych niż Polska, jest to słuszne podejście. Polska jest jednak w innej sytuacji, ponieważ mamy własne zasoby surowców energetycznych, w tym węgiel, i uważamy, że one zwiększają nasze bezpieczeństwo energetyczne – mówi Tomasz Tomczykiewicz.

Zwraca jednocześnie uwagę na niewykorzystany potencjał efektywności energetycznej. Jego zdaniem to element, gdzie jest najwięcej do zrobienia przy najmniejszym stosunkowo koszcie.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

SPÓŁKI

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Nowe technologie energetyczne to nie science fiction

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!