Polskie priorytety energetyczne w UE przysłoni atom?

Polskie priorytety energetyczne w UE przysłoni atom?
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Priorytetem polskiej prezydencji jest zewnętrzna polityka energetyczna UE, jednak w obliczu decyzji Niemiec o wycofaniu się z energetyki jądrowej, najbliższe miesiące może zdominować bezpieczeństwo elektrowni jądrowych i pytanie, co zamiast atomu w Europie.

"Na pierwszy priorytet unijnej agendy energetycznej podczas polskiej prezydencji może przesunąć się energetyka jądrowa, zwłaszcza reperkusje decyzji Niemiec o wycofaniu się z atomu" - podkreśliło w rozmowie z PAP źródło zbliżone do energetycznych negocjacji w UE. Jako przykład takiego wpływu podało szacunki Czechów, że ceny energii w ich kraju mogą na skutek decyzji Niemiec wzrosnąć o 3 proc.

Żeby zrekompensować zamknięcie elektrowni jądrowych Niemcy, największa gospodarka UE, mogą potrzebować więcej gazu. Może to oznaczać większe uzależnienie od dostaw gazu z Rosji w Europie, dopóki UE nie znajdzie nowych dróg dostaw. "Niemcy będą decydować w najbliższych miesiącach, czym zastąpią energetykę jądrową: czy będzie to węgiel, gaz, czy źródła odnawialne. Będzie miało to wpływ na unijną politykę energetyczną i klimatyczną" - powiedział w rozmowie z PAP wiceminister gospodarki Marcin Korolec.

Obawy wobec atomu w UE wzrosły na skutek marcowych awarii w japońskiej elektrowni Fukushima po tsunami i trzęsieniu ziemi. Kraje UE postanowiły, że przeprowadzą tzw. stress testy sprawdzające wytrzymałość ich elektrowni jądrowych na kataklizmy i błędy ludzkie. Pierwsze wyniki testów mają być przedstawione na grudniowym szczycie UE, jeszcze podczas polskiej prezydencji.

Ponadto Polska będzie musiała zająć się delikatną kwestią testowania siłowni jądrowych na ataki terrorystyczne, co forsuje KE. Kraje UE wskazują, że wyniki takich testów nie mogą być upubliczniane, bo może to spowodować zagrożenie. Prawdopodobnie podczas polskiej prezydencji rozpocznie prace grupa robocza z udziałem ekspertów z krajów UE i KE, żeby opracować zasady tych testów.

Obawy wobec atomu powodują problemy w pracach prezydencji węgierskiej. Austria i Luksemburg nie chcą się zgodzić na to, by Euratom kontynuował finansowanie badań nad rozszczepieniem atomu. Może to postawić pod znakiem finansowanie badań przez Euratom w latach 2012-2013. Jeśli ministrowie nie porozumieją się w tej sprawie 27 czerwca, to dalsze negocjacje spadną na Polskę.

Tymczasem priorytetem polskiej prezydencji w dziedzinie energetyki jest zewnętrzna polityka UE, czyli polityka względem krajów trzecich, głównie dostawców ropy i gazu. Europa jest w dużej mierze uzależniona od pojedynczych dostawców energii - w przypadku gazu od rosyjskiego Gazpromu. Obecnie poszczególne kraje "27" podpisują dwustronne umowy, które nie zawsze służą całej UE i celowi dywersyfikacji dostaw.

"Polityka zewnętrzna jest troską wszystkich krajów, gdy chodzi o deklaracje polityczne, ale gdy dyskusja zawęża się do projektu konkretnego gazociągu, nie ma już zgodności" - ocenia w rozmowie z PAP unijne źródło. "Kraje wymagają od KE, by informowała o każdym kroku, każdym energetycznym spotkaniu z krajami trzecimi, tymczasem same podpisują umowy z Rosją, o których nikt nie wie i nawet nie informują o tym KE. Nie chodzi tu tylko o kraje zachodnie takie jak Włochy, ale również z Europy Środkowo-Wschodniej jak Rumunia, czy Bułgaria" - dodało. Uważa, że Polska ma jednak szansę przebić się z przesłaniem solidarności, jeśli odpowiednio je zaprezentuje.

"Polska nie będzie osamotniona w sprawie wzmacniania zewnętrznej polityki energetycznej UE" - uważa Amanda Paul, ekspert z European Policy Center w Brukseli. "Jest wiele krajów, zwłaszcza w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, które potrzebują, by UE jako całość kontynuowała plany dywersyfikacji dostaw energii, jakie uruchomiła po kryzysie gazowym Rosja-Ukraina 3 lata temu" - powiedziała PAP.

KE ma przedstawić po wakacjach komunikat w sprawie bezpieczeństwa energetycznego i zewnętrznych aspektów polityki energetycznej UE; polska prezydencja będzie najprawdopodobniej przygotowywać wnioski Rady Europejskiej w tej sprawie. Ponadto jesienią KE zaproponuje projekt rozporządzenia ws. międzyrządowych umów dotyczących współpracy energetycznej z krajami trzecimi.

Jako element bezpieczeństwa energetycznego w UE Polska wymienia gaz łupkowy, choć oficjalnie nie jest on priorytetem prezydencji. Wydobycie gazu z łupków wzbudza w UE obawy środowiskowe; we Francji nie będzie wolno używać do tego najpowszechniejszej metody kruszenia hydraulicznego. Źródło zbliżone do polskiej dyplomacji przyznało, że UE może zgłaszać wątpliwości w ramach pakietu unijnej legislacji REACH o ograniczeniach w stosowaniu chemikaliów. W metodzie kruszenia hydraulicznego używa się bowiem wody z niewielką domieszką chemikaliów.

"Dyskusja o łupkach jest bardzo ważna z punktu widzenia bezpieczeństwa dostaw i chcemy się zaangażować w to z pełnym poszanowaniem ochrony środowiska. Energia to wciąż narodowe kompetencje. Skoro o energii jądrowej decydują władze krajowe, to nie może być barier (w UE) także dla innych rodzajów energii. Jesteśmy zdeterminowani, by chociaż uzyskać wiedzę na temat tego, jakimi zasobami dysponujemy i czy gaz łupkowy może stanowić alternatywę. Pierwsze inwestycje i badania pokazują korzyści" - powiedział niedawno w Brukseli ambasador Polski przy UE Jan Tombiński.

"Jeśli UE jako całość wierzy, że to jest sensowny projekt, to go wesprze, ale nie mam pewności, czy tak jest w tym przypadku m.in. ze względu na obawy środowiskowe" - zaznaczyła ekspertka EPC.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Polskie priorytety energetyczne w UE przysłoni atom?

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!