Przed szczytem UE zabiegi o twarde zapisy o Rosji i unii energetycznej

Przed szczytem UE zabiegi o twarde zapisy o Rosji i unii energetycznej
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Szef Rady Europejskiej Donald Tusk pracuje z przywódcami Francji i Niemiec nad propozycją decyzji szczytu UE, która zapowie utrzymanie sankcji wobec Rosji do czasu pełnego wdrożenia uzgodnień o zawieszeniu broni na wschodzie Ukrainy - twierdzą unijne źródła.

Według tych źródeł przed czwartkowo-piątkowym szczytem Tusk zabiega też o poparcie przywódców dla przedstawionego przez Komisję Europejską projektu stworzenia unii energetycznej - wraz z jej najbardziej spornym elementem, dotyczącym przejrzystości umów o dostawach gazu, zawieranych przez kraje jak i firmy.

Zarówno sankcje wobec Rosji, wprowadzone w związku z konfliktem na Ukrainie, jak i unia energetyczna będą tematami pierwszego dnia obrad szczytu UE, który rozpocznie się w czwartek o godz. 16. Spornym tematem jest to, czy już teraz UE powinna decydować o utrzymaniu wygasających w lipcu sankcji gospodarczych wobec Rosji, czy też poczekać z tą decyzją do czerwca, aby najpierw dać szanse uzgodnionemu 12 lutego w Mińsku porozumieniu o zawieszeniu broni na wschodniej Ukrainie.

Jak powiedział wysoki rangą unijny urzędnik, Tusk uważa, że osiągnięciu porozumienia w tej sprawie przez wszystkie kraje UE pomoże wypracowana wcześniej wspólna rekomendacja kanclerz Niemiec Angeli Merkel i prezydenta Francji Francois Hollande'a, którzy pośredniczyli w rozmowach w Mińsku. Dlatego przewodniczący RE prowadzi konsultacje z obojgiem przywódców na temat treści proponowanego zapisu w dokumencie końcowym.

"Z zapisu tego ma wynikać silny związek pomiędzy utrzymaniem sankcji a pełnym wdrożeniem porozumienia z Mińska" - powiedział urzędnik, pragnący zachować anonimowość. Pełne wdrożenie mińskich uzgodnień wymaga czasu; oznacza m.in. odzyskanie przez władze ukraińskie kontroli nad granicą Ukrainy oraz przeprowadzenie do końca roku wyborów w Donbasie. Według dyplomatów zapowiedź utrzymania sankcji gospodarczych wobec Rosji do czasu pełnej realizacji porozumienia z Mińska oznaczałaby zatem w praktyce decyzję polityczną, że restrykcje te będą obowiązywać przynajmniej do końca roku.

W lipcu ub. roku UE nałożyła na Rosję sankcje gospodarcze w postaci ograniczeń w dostępie do kapitału dla rosyjskich banków państwowych i firm naftowych, ograniczenia sprzedaży zaawansowanych technologii dla przemysłu naftowego, sprzętu podwójnego zastosowania oraz embarga na broń.

Napięte relacje z Rosja będą tłem dla dyskusji przywódców także na temat unii energetycznej. To w obliczu eskalacji konfliktu na wschodniej Ukrainie rok temu Donald Tusk, wówczas polski premier, wyszedł z inicjatywą utworzenia unii energetycznej, aby zmniejszyć uzależnienie UE od dostaw rosyjskiego gazu. Zaś 25 lutego br. Komisja Europejska przedstawiła konkretne propozycje w tej dziedzinie, o których w czwartek mają dyskutować przywódcy państw UE.

Zgodnie ze strategią KE w najbliższych latach planowane są m.in. budowa połączeń energetycznych, dywersyfikacja źródeł i dróg przesyłu energii, opracowanie planów europejskich i regionalnych na wypadek kryzysu energetycznego, a także zmiana zasad dotyczących zawierania przez kraje UE umów z dostawcami energii, tak by KE kontrolowała je jeszcze przed podpisaniem.

To właśnie propozycja dotycząca przejrzystości umów gazowych budzi kontrowersje w dyskusjach przed szczytem UE. "Tusk chce, by kraje UE poparły propozycję KE, że wszystkie umowy - zawierane zarówno przez państwa jak i firmy - powinny być zgodne z prawem UE" - powiedział wysoki rangą unijny urzędnik. Jak dodał, szef Rady Europejskiej "nie widzi uzasadnionego powodu, by w UE pozostawiać przestrzeń dla kontraktów nielegalnych albo niekorzystnych z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego UE".

W propozycji tej - jak tłumaczą źródła - chodzi o wyeliminowanie takich klauzul w kontraktach gazowych, jak zakaz reeksportu gazu czy też zasada "bierz albo płać", oznaczająca, że niezależnie od tego, jaką ilość gazu odbiorca zużyje, to musi zapłacić dostawcy za ilość zakontraktowaną. Dyplomacji wskazują, że takie zapisy stosuje rosyjski Gazprom.

Polska popiera to podejście, ale są kraje sceptyczne m.in. z uwagi na chęć ochrony interesów swoich koncernów energetycznych czy też z obaw przed otwarciem zbyt dużego pola do interpretacji zapisów szczytu. Według unijnych źródeł w grupie sceptyków są m.in. Holandia, Austria, Węgry czy Malta.

W czwartek wieczorem unijni przywódcy mają też poruszyć temat Partnerstwa Wschodniego; pod koniec maja w Rydze odbędzie się szczyt z udziałem sześciu krajów, objętych tym programem. "Pozostajemy w logice, że UE jest gotowa do współpracy ze wschodni partnerami. Nie wycofujemy się z niczego, ale to nie jest korzystny czas na bardziej ambitne inicjatywy" - powiedział jeden z unijnych dyplomatów.

Drugi dzień unijnego szczytu zdominują sprawy gospodarcze oraz sytuacja w Libii i problem migracji. Oczekuje się, że przywódcy potwierdzą decyzje ministrów spraw zagranicznych, podjęte na spotkaniu w miniony poniedziałek. Wyrazili oni pełne poparcie dla toczących się w Rabacie w Maroku rozmów w sprawie politycznego rozwiązania konfliktu w Libii i powołania rządu jedności narodowej. Zadeklarowali gotowość do wsparcia procesu pokojowego, w tym do wysłania misji wojskowej do Libii, jeżeli negocjacje zakończą się powodzeniem.

Jak twierdza dyplomaci, jest możliwe, że czwartkowo-piątkowy szczyt zostanie przysłonięty przez problemy finansowe Grecji. Tusk zamierza zorganizować na marginesie szczytu, prawdopodobnie w czwartek późnym wieczorem spotkanie z udziałem premiera Grecji Aleksisa Ciprasa, największych wierzycieli tego kraju, w tym Niemiec, oraz przedstawicieli Komisji Europejskiej i Europejskiego Banku Centralnego.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Przed szczytem UE zabiegi o twarde zapisy o Rosji i unii energetycznej

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!