Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
Coraz więcej miejscowości próbuje walczyć z tzw. niską emisją, do sądu trafił wniosek przeciwko Skarbowi Państwa o brudne powietrze w Rybniku. O tym, jak skutecznie walczyć z niską emisja będzie mowa podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach.
Społeczny opór przeciwko smogowi
- Z powodu zanieczyszczenia powietrza pyłem, w Krakowie umiera rocznie kilkaset osób – przekonywał wicemarszałek województwa małopolskiego Wojciech Kozak w trakcie styczniowej sesji Sejmiku Województwa Małopolskiego podczas której przegłosowano uchwałę antysmogową dla Krakowa.
Podobne, negatywne skutki niskiej emisji są odczuwalne w innych miejscowościach. Wprowadzenia podobnych przepisów jak w Krakowie domagają się władze Wrocławia, dlatego też zarząd województwa dolnośląskiego rozpoczął już konsultacje społeczne, których efektem ma być projekt uchwały antysmogowej. Projekt ma być gotowy w połowie br. Na Dolnym Śląsku uchwały antysmogowej oczekują także władze Legnicy.
Mieszkańcy innych regionów kraju domagają się wprowadzenia podobnych rozwiązań. Czasami forma żądań przyjmuje zaskakujące formy. W Sądzie Rejonowym w Rybniku 25 kwietnia odbyła się pierwsza rozprawa dotycząca pozwu, w którym mieszkaniec Rybnika, Oliwer Palarz pozwał Skarb Państwa o 50 tysięcy złotych zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych, spowodowane zanieczyszczonym powietrzem w Rybniku. Pozew skierowany został do Ministra Środowiska.
Podstawą prawną pozwu są art. 23 Kodeksu cywilnego, mówiący o naruszeniu prawa do ochrony życia prywatnego i mieszkania oraz art. 8 ratyfikowanej przez Polskę Konwencji o Ochronie Praw człowieka i Podstawowych Wolności. Na gruncie tego ostatniego przepisu orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka potwierdza, że życie na obszarze, na którym występuje skażenie powietrza w przypadku pasywności lub nieefektywności działań władz publicznych zobowiązanych do podjęcia określonych działań, stanowi naruszenie art. 8 Konwencji.
Co zamiast starego pieca?
Mieszkańcy miast, którzy będą musieli zrezygnować z domowych pieców, będą mieli kilka możliwości ich zastąpienia. Najbardziej oczywistym i prostym wydaje się podłączenie do miejskiej sieci ciepłowniczej. Niemal w każdym dużym i średnim mieście takie sieci są, problem w tym, że nie zawsze pokrywają one cały obszar miasta, np. w Krakowie miejska sieć ciepłownicza obejmuje ok. 66 proc. rynku ciepła.
Przedstawiciele sektora ciepłowniczego z rezerwą podchodzą jednak do wpływu ustawy antysmogowej na rozwój ciepłownictwa.
- Ustawa antysmogowa jest jednym z elementów, które mogą wspierać rozwój kogeneracji. Polityka Unii Europejskiej wspiera rozwój tzw. efektywnych systemów ciepłowniczych. „Efektywność” systemów ciepłowniczych można uzyskać poprzez zasilanie ich ze źródeł kogeneracyjnych, charakteryzujących się nie tylko najwyższymi sprawnościami, ale również spełniającymi bardzo wygórowane normy środowiskowe. Trzeba popatrzeć, ile w miastach jest jeszcze obszarów nieobjętych sieciami ciepłowniczymi i jaki jest dodatkowy potencjał, który może być wykorzystany do produkcji ciepła w kogeneracji w większej skali niż obecnie – mówi Janusz Ryk, dyrektor Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych (PTEZ).
Zwraca uwagę, że ustawa antysmogowa daje prawo, a nie obowiązek podejmowania przez lokalne władze takich działań jak wprowadzenie na danym obszarze norm technicznych, emisyjnych i jakościowych dla instalacji spalania paliw. W związku z tym decyzje, jakie będą lokalnie podejmowane, są uwarunkowane przeróżnymi czynnikami lokalnymi, w tym m.in. kosztami takich działań i możliwościami ich finansowania.
- Ustawa antysmogowa może pomóc w rozwoju systemów ciepłowniczych, ale nie jest to warunek konieczny dla ich rozwoju, nie należy go przeceniać - dodaje Jacek Szymczak, prezes Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie (IGCP).
Śmieciowa konkurencja
Innym środkiem wykorzystywanym przez lokalne władze są m.in. pieniądze z programu Kawka, którego celem jest zmniejszenie narażenia ludności na oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza poprzez zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, w szczególności pyłów PM2,5, PM10 oraz emisji CO2. Program ten prowadzony jest przez NFOŚiGW.
W wielu miastach przedsiębiorstwa ciepłownicze we współpracy z lokalnymi władzami zachęcają mieszkańców domów wielorodzinnych do rezygnacji ze starych pieców i do podłączania się do ciepła systemowego. Problem w tym, że nie zawsze odzew mieszkańców na tego typu działania jest pozytywny.
- Nie ma co się dziwić, że w wielu miastach jest bardzo różne podejście mieszkańców do podłączania się do sieci celowniczej. W domowych piecach mieszkańcy spalają nie tylko węgiel, ale także odpady a z takimi paliwami trudno przedsiębiorstwom ciepłowniczym konkurować ekonomicznie – wyjaśnia Jacek Szymczak.
Podkreśla, że rezygnacja ze starego pieca i podłączenie się do sieci ciepłowniczej zawsze wymaga montażu finansowego.
- Trudno wymagać od właścicieli domów wielorodzinnych czy mieszkań, że pokryją całkowicie koszt zmiany instalacji wewnętrznej. Oni tego nie zrobią. Najlepiej, kiedy mamy partnerstwo, w którym uczestniczy właściciel albo zarządca budynków wielorodzinnych, przedsiębiorstwo ciepłownicze oraz gmina – podpowiada Jacek Szymczak.
Jego zdaniem ustawa antysmogowa powinna komponować się z planami zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, które gminy mają przygotować w oparciu o ustawę Prawo energetyczne. Obowiązek przygotowania takich planów gminy mają już od wielu lat, ale z danych IGCP wnika, że tylko ok. 50 proc. gmin takie plany, lub założenia do planów, przygotowało.
Duża waga edukacji
Bardzo ważna jest także świadomość społeczna i rola edukacji.
- IGCP podejmowała działania pokazujące co to znaczy, że mamy duże zawieszenie pyłów PM10 lub PM2,5. Najlepiej wtedy posługiwać się bardzo prostymi przykładami. Mówiąc o pyle o średnicy 2,5 mikrometra porównujemy go z grubością włosa ludzkiego, który ma od 50 do 70 mikrometrów. Takie porównania działają na wyobraźnię ludzi, uświadamiają sobie wówczas, że zanieczyszczenia są wdychane i przez układ oddechowy przechodzą do krwioobiegu i powodują choroby płuc i wiele innych schorzeń – dodaje Jacek Szymczak.
Jego zdaniem ogólnopolskie akcje marketingowe wyjaśniające problematykę niskiej emisji są równie ważne jak propozycje organizacyjno-finansowe do podłączania budynków się do systemów ciepłowniczych.
Na ograniczenie niskiej emisji wpłynąć mogą także małe i średnie firmy. Tego typu działania wspierane są także przez instytucje finansowe. Przykładem są Bank Millennium oraz Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOiR), które zawarły umowę średnioterminowej pożyczki opiewającej na kwotę 50 mln euro, której celem jest umożliwienie przedsiębiorstwom z sektora małych i średnich firm redukcji kosztów energii poprzez użytkowanie przez nich maszyn, urządzeń i instalacji opartych na efektywnych i nowoczesnych technologiach.
Pożyczka jest udzielana w ramach realizowanego przez EBOiR w Polsce projektu Polish Sustainable Energy Financing Facility for Leasing (PolSEFF Leasing). Środki z pożyczki udostępnione zostaną klientom banku korzystającym z finansowania w formie leasingu, za pośrednictwem Millennium Leasing.
- Wspieranie oszczędności energii i zastosowania technologii redukujących jej zużycie to kierunek, w którym będzie się rozwijała polska gospodarka. Chcemy być częścią tych zmian, jednocześnie wspierając konkurencyjność małych i średnich firm, które są motorem polskiej gospodarki - powiedział Joao Bras Jorge, prezes Banku Millennium.
Program PolSEFF został uruchomiony przez EBOiR w 2010 roku, zaś Bank Millennium uczestniczył we wszystkich jego etapach. W ramach poprzednich umów, zawartych z EBOiR w latach 2010-2012, Bank Millennium sfinansował ponad 450 projektów związanych z efektywnością energetyczną i redukcją zużycia energii przez małe i średnie firmy, na kwotę ponad 200 mln zł które przyniosły w sumie roczne oszczędności w wysokości ponad 50.000 MWh i 36.000 ton Co2. Warto podkreślić, iż po wyczerpaniu linii kredytowej w ramach wcześniejszego programu, Bank Millennium oraz Millennium Leasing zaoferowały własny produkt będący kontynuacją idei PolSEFF – Leasing Eko Energia.
Problemowi niskiej emisji zostanie poświęcony panel dyskusyjny podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach, 20 maja o godz. 11.30.
Do panelu zostali zaproszeni: Andrzej Guła – prezes Stowarzyszenia Krakowski Alarm Smogowy; Martin Hančar – prezes zarządu CEZ Skawina; Antoni Kędzierski – dyrektor Departamentu Rynku w Tauron Ciepło; Jacek Krywult – prezydent Bielska-Białej; Piotr Kuczera – prezydent Rybnika; Wojciech Rybak – prezes zarządu Millennium Leasing; Bartosz Sadowski – prezes zarządu Przedsiębiorstwa Uzdrowiskowego „Ustroń”; Bogdan Świątek – wiceprezes zarządu, dyrektor ds. rozwoju Veolia Energia Poznań ZEC.
Więcej o Europejskim Kongresie Gospodarczym
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: Duży problem z niską emisją