Energetyczne spory pomiędzy Polską a Słowacją

Energetyczne spory pomiędzy Polską a Słowacją
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Polskę i Słowację łączy to, że oba kraje chcą zdywersyfikować źródła dostaw surowców energetycznych i zwiększyć elektroenergetyczne i gazowe połączenia trans graniczne. Różni natomiast to, że Słowacja chce zaostrzenia polityki klimatycznej UE, czemu Polska się sprzeciwia - wynika z debaty poświęconej energetyce podczas Forum Gospodarczego Słowacja-Polska w Bratysławie.

Vojtech Ferencz, sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska Słowacji ocenia, że europejski system handlu emisjami (EU ETS) jest dobrym narzędziem pozwalającym na przejście do gospodarki niskoemisyjnej. Jego zdaniem tylko wysoki poziom cen CO2 skłania do inwestycji w technologie niskoemisyjne, dlatego państwa UE powinny dążyć do tego, aby uprawnienia do emisji CO2 podrożały. Dlatego Słowacja wspiera backloading, czyli propozycję opóźnienia aukcji 900 mln ton CO2. Jego zdaniem cena pozwoleń na emisję CO2 powinna wzrosnąć do ok. 11-12 euro za tonę. W jego ocenie wadą backloadingu jest to, że jest to środek krótkoterminowy, a powinien to być środek długoterminowy. Pieniądze z aukcji CO2 mają być przeznaczone na Słowacji m.in. na wzrost recyklingu, badania i innowacje oraz ochronę środowiska.

Beata Jaczewska, wiceminister środowiska odpowiada, że Polska ma odmienne zdanie w kwestii backloadingu, któremu jest zdecydowanie przeciwna.

- Dla mnie backloading jest niepotrzebną, sztuczną interwencją w system, który został wymyślony jako system działający w sposób rynkowy - mówi Beata Jaczewska.

Jej zdaniem różnice pomiędzy Polską a Słowację w tej kwestii mogą wynikać m.in. z odmiennych systemów wsparcia inwestycji proekologicznych. Gdy na Słowacji inwestycje te są wspierane środkami z handlu CO2 to w Polsce odbywa się to dzięki NFOŚiGW, który jest finansowany z opłat przedsiębiorstw zanieczyszczających i korzystających ze środowiska naturalnego.

Beata Jaczewska podkreślała, że Polska nie występuje przeciwko polityce energetycznej UE, opowiada się tylko przeciwko zaostrzeniu tej polityki. Dlatego Polska w 2012 r. nie zgodziła się na zaostrzenie celów redukcyjnych dot. emisji CO2, argumentując, że propozycje zaostrzenia są źle wyliczone. W ocenie Beaty Jaczewskiej polityka UE nie może być taka sama dla wszystkich państw członkowskich, lecz każde z państw powinno prowadzić swoją politykę, opartą na lokalnych uwarunkowaniach.

Alena Žáková , dyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej w Energetyce w Ministerstwie Gospodarki Słowacji przyznaje, że jednym z najważniejszych problemów energetycznych Słowacji jest duże uzależnienie od importu paliw i surowców energetycznych. Słowacja importuje 100 proc. paliwa jądrowego, 98 proc. gazu ziemnego, 99 proc. ropy i 68 proc. węgla. Dlatego jednym z głównych celów polityki energetycznej jest zwiększenie bezpieczeństwa dostaw i dywersyfikacja źródeł zaopatrzenia w surowce. Stąd duży nacisk na rozbudowę połączeń transgranicznych elektroenergetycznych i gazowych na granicach z Polską, Czechami i Węgrami.

Grzegorz Gawin, dyrektor Departamentu Dyplomacji Ekonomicznej w polskim Ministerstwie Spraw Zagranicznych wskazuje, że podczas kryzysu finansowego i dramatycznej próby odzyskiwania konkurencyjności przez gospodarki dotknięte kryzysem coraz częściej powtarza się słowo „reindustrializacja”. Jego zdaniem Unia Europejska i strefa euro straciły swoją konkurencyjność wobec m.in. Stanów Zjednoczonych, żeby ją odzyskać trzeba mieć tanie surowce energetyczne i energię oraz tanią siłę roboczą. Przypomina, że w Stanach Zjednoczonych ceny gazu ziemnego, dzięki eksploatacji gazu z łupków, spadły do poziomu ok. 100 dol. za 1000 m. sześć., a kraje UE płacą za gaz ok. 400-450 dol. - czyli ponad 4 razy więcej. Przy takich rozpiętościach cenowych trudno gospodarce europejskiej zachować konkurencyjność.

Dlatego - jak podkreśla Grzegorz Gawin - Polska powinna inwestować w poszukiwanie gazu łupkowego i budowę terminalu LNG. W jego ocenie gazem z polskich łupków i polskiego terminalu LNG mogą być zainteresowane także kraje sąsiednie, w tym m.in. Słowacja.

Bogdan Janicki, doradca Dyrektora Biura Relacji Międzynarodowych Grupy Lotos i doradca w Central Europe Energy Partners (CEEP) wskazuje, że w latach 1990-2011 kraje Europy środkowo-wschodniej znacznie obniżyły emisje CO2, a część krajów środkowoeuropejskich na głowę mieszkańca ma mniejszą emisję CO2 niż 15 krajów tzw. starej UE.

Bogdan Janicki zapewnia, że przemysł popiera redukcję emisji CO2 o 20 proc. do 2020 r., sprzeciwia się natomiast administracyjnej ingerencji w rynek CO2 w postaci opóźnienia części aukcji CO2 (tzw. backloading).

Miroslav Stejskal, prezes Związku Pracodawców Przemysłu Energetycznego na Słowacji i prezes zarządu Slovenská Elektrizačná Prenosová Sústava (SEPS),czyli słowackiego elektroenergetycznego operatora sieci przesyłowej (OSP) wskazuje, że jednym z większych problemów dla operatorów sieci w Europie środkowej jest dynamiczny rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE), zwłaszcza farm wiatrowych, powodujących nieplanowane przepływy energii. Ma to miejsce w przypadku energii produkowanej w farmach wiatrowych na północy Niemiec, skąd energia płynie na południe sieciami Polski, Słowacji i Czech. Miroslav Stejskal przekonuje, że moc nieplanowanych przepływów jest większa niż moc bloku jądrowego 440 MW, jakie funkcjonują na Słowacji.

Wskazuje, że rozwój energetyki atomowej wpłynie na zwiększenie stabilności pracy sieci przesyłowych w Europie środkowej.

Dariusz Bliźniak, prezes Izby Rozliczeniowej Giełd Towarowych (IRGiT), spółki z grupy Towarowej Giełdy Energii (TGE) przypomina, że trwają rozmowy nad połączeniem rynków energii Czech, Słowacji, Węgier, Polski i Rumunii i uruchomieniem rynku dnia następnego energii elektrycznej tych państw.

Prezes IRGiT wskazywał, że uruchomienie we wrześniu 2012 r. mechanizmu market coupling, łączącego rynki Czech, Słowacji i Węgier okazało się rozwiązaniem korzystnym dla uczestników rynku energii elektrycznej. Rozszerzenie w kierunku Polski i Rumunii, to logiczny krok w kierunku budowy europejskiego wewnętrznego rynku energii, co powinno nastąpić do końca 2014 r.

Żeby stworzenie jednolitego europejskiego rynku energii było możliwe to konieczny jest, jak podkreśla Dariusz Bliźniak, rozwój trzech rodzajów infrastruktury: infrastruktury prawnej w poszczególnych krajach i na szczeblu UE, infrastruktury technicznej, czyli budowy nowych połączeń trans granicznych i usprawnieniu połączeń już istniejących oraz infrastruktury rynkowej jak giełdy towarowe i izby rozliczeniowe.

Karel Hirman, dyrektor Sekcji Energetyki Słowackiej Agencji ds. Energetyki i Innowacji wskazuje na dużą niepewność w sektorze energetycznym powodowaną przez stan prawny i regulacyjny. Zauważa, że UE istnieje problem z tym, że polityka ekologiczne przynosi odwrotne skutki niż zakładano. Podaje tu przykład gazu ziemnego, którego użycie w energetyce spada a rośnie udział węgla. Wskazuje, że rozwój OZE doprowadził do znaczącego spadku hurtowych cen energii (nawet do 37 euro za MWh), ale jednocześnie wzrosły koszty wsparcia dla OZE, w efekcie czego ceny energii dla odbiorców końcowych wzrosły.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Energetyczne spory pomiędzy Polską a Słowacją

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!