Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
Energetyka, a w szczególności elektroenergetyka przez ponad 100 lat była uprzywilejowanym monopolem. Specjaliści decydowali o rodzaju technologii, sposobie przesyłania energii elektrycznej oraz kosztach, jakie ponosi społeczeństwo za możliwości korzystania z tej nowoczesnej formy energii. Jednak obecnie to użytkownicy zaczynają decydować jak będzie produkowana i dostarczana energia elektryczna. Ich udział w decyzjach o sposobie produkcji energii jest formą działania społeczeństwa obywatelskiego. Widać to szczególnie w Niemczech, gdzie pod naciskiem społeczeństwa rząd zdecydował się na rezygnację z energetyki jądrowej.
Pewne otrzeźwienie przyszło z powstaniem technologii jądrowych i użyciem bomb atomowych w czasie II wojny światowej. Zimna wojna i wyścig zbrojeń zaczął uświadamiać społeczeństwu, że technika może też mieć negatywne strony, a efekty awarii elektrowni atomowych, czy pomyłka w systemach identyfikacji obiektów wchodzących w przestrzeń powietrzną każdego z atomowych mocarstw może spowodować tragedię o niewyobrażalnych skutkach.
Kolejne katastrofy w elektrowniach atomowych w USA (Three Miles Island), Związku Radzieckim (Czernobyl) czy ostatnio w Japonii (Fukushima) pokazały jak wielkim zagrożeniem może być technologia, która w swoim założeniu miała być przyjazna dla społeczeństwa i środowiska. Awarie te uświadomiły również społeczeństwu, że technicy mogą się tragicznie mylić i że informacje przekazywane społeczeństwu są ograniczone. A firmy energetyczne dążąc do maksymalizacji zysku często po prostu oszukują.
Proces uświadamiania sobie przez społeczeństwo zagrożeń wiązanych z niektórymi technologiami jak np. elektrownie atomowe trwał dosyć długo. Wynikało to z ograniczonej możliwości przekazywania niezależnych informacji. Powstanie i rozpowszechnienie Internet- u złamało monopol informacyjny prasy i telewizji oraz ograniczyło możliwość manipulowania informacją. Pojawiły się organizacje wskazujące na negatywne skutki oddziaływania energetyki na środowisko.
Od wielu lat organizacje ekologiczne protestują przeciw technologiom negatywnie oddziaływującym na środowisko. Najbardziej negatywne skutki wiążą się z elektrowniami atomowymi. Dotyczą one nie tylko możliwości awarii, ale produkcji olbrzymiej ilości radioaktywnych odpadów, które trzeba przechowywać setki tysięcy lat. Protestując przeciw technologiom atomowym wskazuje się na konieczność zrównoważonego rozwoju i niepozostawiania następnym pokoleniom nierozwiązanych problemów, jak odpady z elektrowni atomowych.
Z rozwojem technologii energetycznych związane są grupy interesów, które starają się przekazywać społeczeństwu upiększony obraz czystych i tanich technologii atomowych.
Olbrzymie środki finansowe na działania propagandowe, jakimi dysponuje przemysł produkujący urządzenie energetyczne, powoduje znaczną nierównowagę sił. Z jednej strony organizacje ekologiczne oparte w dużej mierze na woluntariacie, z drugiej strony bogaty przemysł wspierany przez polityków i programy rządowe, chociażby Program polskiej energetyki jądrowej.
Jednak świadomość społeczna zagrożeń płynących z niebezpiecznych technologii atomowych jest coraz bardziej powszechna.
Reakcja na katastrofę elektrowni atomowych w Japonii była w Europie jednoznaczna. Społeczeństwo włoskie odrzuciło w referendum, zresztą po raz drugi, możliwość budowania elektrowni jądrowych. Szwajcaria podjęła decyzję o stopniowym zamykaniu elektrowni atomowych, w miarę jak będzie kończył się czas ich eksploatacji. Podobne decyzje podejmuje Belgia. Najbardziej radykalną decyzję podjęły Niemcy, którzy chcą zamknąć wszystkie elektrownie atomowe w ciągu 10 lat.
Decyzja rządu Niemiec została podjęta pod naciskiem rodaków, którzy jednoznacznie sprzeciwiają się energetyce jądrowej, będąc świadomymi negatywnych skutków tej technologii i zagrożeń w czasie eksploatacji. Decyzje społeczeństwa dotyczące wyboru technologii produkcji energii elektrycznej są bardzo dużym wyzwaniem dla inżynierów. Muszą oni opracować nowe metody produkcji, oparte w znacznej części na odnawialnych źródłach energii oraz metody przesyłania tej energii, a także zapewnienie dostatecznego poziomu rezerw mocy. Energia z odnawialnych źródeł energii (OZE) jest wciąż droższa od energii produkowanej przez elektrownie węglowe, czy nawet stare elektrownie atomowe, które powstały z dużym dofinansowaniem ze strony rządów. W miarę coraz szerszego stosowania OZE koszty odnawialnych technologii maleją.
Jednak głównym problemem związanym z OZE nie są koszty, ale niestabilność pracy tych źródeł. Fermy wiatrowe mogą produkować energię tylko przy odpowiedniej sile wiatru. Często oznacza to, że produkcja energii z wiatru może mieć miejsce przez tylko 2000 godzin rocznie. A przecież rok obejmuje 8670 godzin i w całym tym czasie trzeba zapewnić energię. Pewnym rozwiązaniem jest budowa ferm wiatrowych na morzu, gdzie mogą one pracować nawet 4000 godzin rocznie. Bardzo niestabilnym źródłem energii są ogniwa fotowoltaiczne. Mogą one pracować tylko w dzień, a pojawienie się chmury może ograniczyć produkcję nawet o 80%. W pogodny dzień, kiedy na niebie przesuwają się cumulusy system elektroenergetyczny z ogniwami fotowoltaicznymi jest poddany trudnym warunkom pracy, w którym energia wprowadzana do systemu przez te ogniwa gwałtownie się zmienia.
Rezygnacja z energii atomowej przez Niemcy jest wielkim wyzwaniem. Obecnie z elektrowni atomowych pozyskuje się tam około 30% energii elektrycznej. Produkcję z likwidowanych elektrowni atomowych trzeba będzie zastąpić odnawialnymi źródłami energii i znacznym zwiększeniem produkcji z elektrowni gazowych. Na szczęście nowe technologie pozyskiwania gazu ze źródeł niekonwencjonalnych (gaz łupkowy) prowadzą do dużej podaży gazu i spadku jego ceny.
Społeczeństwo niemieckie poprzez decyzję o rezygnacji z energetyki atomowej, pomimo przejściowych trudności, podjęło strategiczną decyzję przejścia do nowoczesnego społeczeństwa o zrównoważonym rozwoju energetycznym. Przeciwieństwem Niemiec jest Francja, która zainwestowała olbrzymie środki w budowę nie tylko elektrowni jądrowych, ale i przemysłu produkującego reaktory.
Rezygnacja z budowy elektrowni atomowych w Europie i znaczne ograniczenie budowy reaktorów w innych krajach skutkuje spadkiem zapotrzebowania na wyposażenia dla elektrowni jądrowych, a popyt krajowy jest zbyt mały, aby zapewnić przetrwanie francuskiego przemysłu elektrowni atomowych.
Te dwa kraje: Niemcy i Francja pokazują jak różne drogi można wybrać. Iść za głosem społeczeństwa - Niemcy, czy sprzyjać interesom przemysłu atomowego - Francja. Również różne będą skutki tych decyzji. Społeczeństwo niemieckie, a także rząd, zmusza przemysł do przestawienia się na nowe technologie, zapewniając tym samym wiodącą pozycję ich przemysłu w przyszłości. Francja trwa przy przestarzałej technologii atomowej przynoszącej jej przemysłowi chwilowe korzyści.
Polska na szczęście nie zbudowała elektrowni atomowych i nie ma problemu z ich likwidacją oraz przechowywaniem odpadów radioaktywnych. Mamy wybór czy iść drogą Niemiec i posłuchać społeczeństwa, czy budować energetykę jądrową, z której rezygnują praktycznie wszystkie kraje europejskie. Ponad 51% Polaków jest przeciwnych budowie elektrowni jądrowych, a tylko niewiele ponad 20% opowiada się jednoznacznie za budową tych elektrowni i to pomimo kosztownej propagandy energetyki atomowej. Dla polityków wybór jest jasny. Posłuchać społeczeństwa i iść w kierunku nowoczesnej energetyki, czy budować za olbrzymie środki elektrownie jądrowe, pomniki przestarzałej technologii z połowy XX wieku.
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: Energetyka. Decyzje podejmują społeczeństwa