Energia, kraje bałtyckie, Rosja: jak umiejętnie przerwać pierścień BRELL?

Teraz energia elektryczna z Petersburga płynie przez państwa bałtyckie na Białoruś, do Mińska i dalej do Smoleńska, stamtąd zaś znowu do Petersburga. Ten pierścień przesyłowy, nazwany BRELL, obejmuje wspomniane kraje i uzależnia je od siebie. Po synchronizacji z europejskim systemem energetycznym zostałby przerwany. Kraje bałtyckie uniezależniłyby się od systemu rosyjskiego - wskazuje Daivis Virbickas, dyrektor generalny Litgrid AB, spółki koordynującej pracę systemu energetycznego Litwy.

Jakie znaczenie, patrząc z perspektywy już blisko dwóch lat, miało dla sytuacji na litewskim rynku energii elektrycznej, uruchomienie połączenia Polska-Litwa?

- Naszym zdaniem, przyniosło korzyści zarówno Polsce, jak i Litwie. Ten most elektroenergetyczny poprawił bezpieczeństwo energetyczne naszych krajów. Potencjał tego połączenia nie może być na razie w pełni wykorzystany - potrzebne jest jeszcze rozwinięcie sieci przesyłowej po stronie polskiej. Z tego, co wiemy, te projekty są na ukończeniu. Gdy to się stanie, możliwy będzie import i eksport 500 MW.

Co taka moc oznacza dla Litwy? W lecie w dolinie nocnej 500 MW odpowiada około 50 proc. zapotrzebowania na moc w naszym kraju, a zimie to około 25 proc. szczytowego zapotrzebowania.

Jakie jest stanowisko Litwy w kwestii synchronizacji systemów krajów bałtyckich z europejskim systemem energetycznym (ENTSO-E)? Jak to powinno się stać?

- Naszym zdaniem, należałoby jak najszybciej dokonać synchronizacji systemów elektroenergetycznych krajów bałtyckich ze wspomnianym systemem, wykorzystując połączenie LitPol Link, czyli dwie istniejące już linie o potencjalnej moc technicznej 1200 MW każda. Obecnie dostępna moc to 500 MW, a ograniczeniem jest tzw. wstawka prądu stałego w stacji Alytus na Litwie.

Po synchronizacji systemów elektroenergetycznych krajów bałtyckich z europejskim systemem energetycznym przez Polskę i w związku z obowiązującym na Litwie prawem ta wstawka byłaby przełączona na łącze Alytus-Grodno w trybie asynchronicznym z Białorusią, co pozwoliłoby zapewnić usługi systemowe dla Obwodu Kaliningradzkiego z Rosji kontynentalnej.

W dalszej części rozmowy więcej na temat rozbudowy połączeń energetycznych Polski i Litwy oraz o znaczeniu włączenia krajów nadbałtyckich do europejskiego systemu energetycznego