Laureat Nagrody Nobla: ludzie mogą wygrać z globalnym ociepleniem

Laureat Nagrody Nobla: ludzie mogą wygrać z globalnym ociepleniem
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Skuteczność walki z emisjami niszczącymi warstwę ozonową w atmosferze to dowód, że ludzie mogą wygrać także z globalnym ociepleniem. To jednak wymaga międzynarodowej współpracy - powiedział noblista, chemik atmosfery, prof. Mario Molina.

  • Noblista zauważył, że doświadczenia związane ze zwalczaniem dziury ozonowej mogą być pomocne w kontekście problemu zmian klimatu.
  • Pomiędzy tymi dwoma problemami istnieją wyraźne analogie: chodzi o zmiany zachodzące w skali globalnej, wywołane emisjami (odpowiednio - freonów oraz gazów cieplarnianych).
  • W ocenie noblisty działania na rzecz ochrony ozonu dowodzą, że światowa współpraca na rzecz zażegnania globalnych zagrożeń może być skuteczna. "Nie ma znaczenia, kto konkretnie uwalnia do atmosfery różne związki chemiczne; one i tak mieszają się nad powierzchnią planety".

Prof. Mario Molina jest laureatem Nagrody Nobla (1995 r.), którą otrzymał wraz z Paulem Crutzenem i F. Sherwoodem Rowlandem za wkład w badania chemii atmosfery, zwłaszcza procesów powstawania i destrukcji warstwy ozonowej. Kiedy w latach 70. zaczął badać freony, nikt nie podejrzewał tych związków o niszczący wpływ na stratosferyczny ozon.

Dziś wiemy (m.in. właśnie dzięki Molinie), że emisja tych freonów prowadzi do niszczenia warstwy ozonowej - części atmosfery, chroniącej organizmy żywe przed szkodliwym wpływem promieniowania ultrafioletowego.

Mario Molina, który przebywał w Polsce na zaproszenie Polskiej Akademii Nauk, zauważył, że obecnie dobrze znane są mechanizmy niszczenia warstwy ozonowej.

"To, co wiemy, ustalono dzięki wielu eksperymentom przeprowadzonym w stratosferze. Wydaje się, że dobrze rozumiemy wszystkie chemiczne mechanizmy, które mogą mieć znaczący wpływ na warstwę ozonową. Jej niszczenie jest efektem wykorzystania na wielką skalę całej gamy związków chemicznych, takich jak CFC, czyli freony, które to określenie jest zarejestrowanym znakiem handlowym należącym do koncernu DuPont" - powiedział.

Freony to związki, używane dawniej na wielką skalę m.in. w chłodnictwie i w różnego rodzaju sprejach.

W końcu 2017 r. NASA podała informację, że warstwa ozonowa odnawia się, a dziura ozonowa jest najmniejsza od dekad. Wyjaśniając przyczyny poprawy, prof. Molina przypomniał, że na świecie zrezygnowano z wykorzystania freonów. Był to efekt realizacji zapisów międzynarodowej umowy zwanej Protokołem Montrealskim.

Badania eksperymentalne, w tym pomiary prowadzone m.in. bezpośrednio w stratosferze, pozwoliły bardzo wyraźnie wykazać, "że ta międzynarodowa umowa jest skuteczna" i szkodliwe dla ozonu związki nie są już emitowane do atmosfery - powiedział Molina. Jak zaznaczył, w stratosferze pozostał już tylko "niewielki procent substancji nielegalnych - takich, które gromadziły się od bardzo dawna".

"Dzięki pomiarom wykazano, że niemal wszystkie te związki powoli zanikają. Są one bardzo trwałe, dlatego utrzymują się wiele dziesięcioleci w środowisk, a jednak ... powoli zanikają - podkreślił Molina. - Musimy poczekać jeszcze kilka dekad, zanim warstwa ozonowa w pełni się odnowi. Wierzymy, że tak się właśnie stanie. Możemy czuć się bezpieczni".

Czytaj: Szczyt klimatyczny zakończony. Strony przyjęły "Pakiet Katowicki"

Noblista zauważył, że doświadczenia związane ze zwalczaniem dziury ozonowej mogą być pomocne w kontekście problemu zmian klimatu. Pomiędzy tymi dwoma problemami istnieją wyraźne analogie: chodzi o zmiany zachodzące w skali globalnej, wywołane emisjami (odpowiednio - freonów oraz gazów cieplarnianych).

W ocenie noblisty działania na rzecz ochrony ozonu dowodzą, że światowa współpraca na rzecz zażegnania globalnych zagrożeń może być skuteczna. Jak podkreślił, chodzi o zagrożenia "prawdziwie globalne": "Nie ma znaczenia, kto konkretnie uwalnia do atmosfery różne związki chemiczne; one i tak mieszają się nad powierzchnią planety".

"Główna lekcja z problemów z ozonem jest taka, że kraje mogą się połączyć i współpracować. W przypadku zmian klimatu wiemy, że dzięki rozwiązaniom gospodarczym i postępowi technologii problem powinno dać się rozwiązać. Wszystkie kraje powinny się zebrać i go rozwiązać. Na nieszczęście został on jednak upolityczniony. Istnieją bardzo znaczące grupy (...) - przekonane, że problem jest nie dość poważny; są też grupy interesu, które chcą opóźniać rozwiązanie problemu, aby chronić własne interesy. Są też inne trudności, ponieważ paliwa kopalne, które odpowiadają za zmiany klimatu, są wykorzystywane w dzisiejszych gospodarkach na tak wielką skalę" - mówił noblista.

Dodał jednak, że jest optymistą.

"Po pierwsze dlatego, że mamy przykład dotyczący dziury ozonowej, że da się to zrobić. A po drugie - wszystkie nowe technologie świadczą o tym, że możemy rozwiązać problem globalnych zmian klimatu bez konieczności ponoszenia wyrzeczeń gospodarczych, ponieważ mamy energię odnawialną z wiatru, słońca... To wymaga czasu, ale nawet energia jądrowa - pozyskiwana w nowy sposób, a nie po staremu - może być bardzo bezpieczna. Mamy wiele opcji. Mam nadzieję, że społeczeństwo naprawdę się zjednoczy i rozwiąże problem, gdyż w grę wchodzi wielkie ryzyko. Nauka mówi wyraźnie, że chodzi o duże ryzyko i że nieodpowiedzialne jest obstawanie przy emisji, która - wiemy o tym - będzie ze szkodą dla przyszłych pokoleń" - podkreślił Molina.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (3)

Do artykułu: Laureat Nagrody Nobla: ludzie mogą wygrać z globalnym ociepleniem

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!