Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
W okresie wzmożonych realizacji inwestycji w polskim sektorze energetycznym chcemy przybliżyć niektóre kwestie związane z aspektami przygotowania i przeprowadzenia projektów w tej branży. Mają one swoją specyfikę, która warta jest przeanalizowania.
Poniższym tekstem chcemy rozpocząć cykl publikacji prezentujących wybrane aspekty formalne i prawne związane z przygotowaniem i realizacją inwestycji w energetyce. Pierwsza część poświęcona jest wyborowi odpowiedniej formy umowy. W kolejnych publikacjach przedstawimy rozwinięcie tego tematu oraz kluczowe kwestie związane ze specyfiką stosowania zamówień publicznych.
Autorzy cyklu, prawnicy z kancelarii GFKK Grzybczyk Kałuża Kamiński i Partnerzy od kilku lat są zaangażowani w doradztwo prawne w procesach inwestycyjnych w sektorze przemysłowym, w tym energetyce konwencjonalnej jak i ze źródeł odnawialnych.
Wybór właściwej formy umowy dla inwestycji w sektorze energetycznym
Przed każdym inwestorem, który zamierza zrealizować inwestycję pojawia się pytanie o to, jak najlepiej przygotować umowę, która ma dotyczyć zasad i warunków jej przeprowadzenia. Problem jest tym większy, im bardziej skomplikowany jest projekt inwestycyjny, którego dotyczy. Większość projektów w sektorze przemysłowym cechuje bardzo duża złożoność. Wynika ona z konieczności odpowiedniego powiązania ze sobą różnych elementów. Ich prawidłowe ‘ułożenie’ jest jedną z kluczowych przesłanek końcowego sukcesu.
Ta reguła znajduje pełne zastosowanie w sektorze energetycznym. Stopień komplikacji realizowanych przedsięwzięć jest tutaj znacznie wyższy niż w wielu innych sektorach gospodarczych. Konieczność odpowiedniego skorelowania założeń projektowych, dostaw urządzeń, robót budowlanych i czynności nadzoru jest absolutnie kluczowa dla powodzenia całości inwestycji. Dodatkowym ważnym elementem jest końcowa faza realizacji, która obejmuje etap testów i prób poprzedzających finalne uruchomienie i pełną eksploatację obiektów lub urządzeń.
Planując realizację inwestycji można podjąć próbę przygotowania własnego, indywidualnego wzorca umowy albo skorzystać z gotowych rozwiązań modelowych, które wymagają jedynie ich dostosowania do indywidualnych warunków danego przedsięwzięcia.
Kluczową kwestią, która ma wpływ na podjęcie takiej decyzji jest formuła prowadzenia samej inwestycji. W pierwszej kolejności inwestor powinien odpowiedzieć sobie na pytanie, czy ma być ona realizowana kompleksowo tj. wybrany partner (wykonawca) ma być odpowiedzialny zarówno za dokumentację projektową jak i samą budowę, wraz z dostawą urządzeń, czy też projektowanie i budowa mają być wykonywane osobno i niezależnie, przez różnych partnerów. Po drugie, równie istotną kwestią jest zapewnienia odpowiedniego nadzoru i kontroli nad przebiegiem całej inwestycji. Chodzi tutaj o aspekty zarówno, techniczne, organizacyjnej jak i finansowe.
Zalecanym i praktykowanym rozwiązaniem jest zatrudnienie przez inwestora inżyniera kontraktu, który skupia w swoich rękach wspomniane zakresy kompetencji. Nie jest to jednak warunek konieczny, o ile zamawiający posiada własne zasoby kadrowe, które dzięki swoim wysokim kompetencjom mogą wykonywać te funkcje "wewnętrznie".
Na przestrzeni lat w międzynarodowej praktyce obrotu wykształciły się różne modelowe wzorce umów, które mogą być stosowane w inwestycjach przemysłowych. W budownictwie infrastrukturalnym dominują przede wszystkim standardy FIDIC (Fédération International des Ingéneurs Conseil - Międzynarodowe Stowarzyszenie Inżynierów Doradców), choć można także sięgać do innych rozwiązań bardziej zbliżonych do sektora przemysłowego, takich jak np. wzory ORGALIME (Organisme de Liason des Industries Méttaliques Européennes – Europejskie Stowarzyszenie Izb Przemysłowych Branży Elektrotechnicznej.
Charakterystyczną cechą rozwiązań modelowych jest to, że składają się one z tzw. warunków ogólnych umowy, na bazie których dla potrzeb konkretnego przedsięwzięcia tworzy się tzw. warunki szczegółowe. Jest to nic innego jak odpowiednia modyfikacja (poprzez zmianę, dodanie lub usunięcie poszczególnych klauzul) warunków ogólnych. Połączenie obu tych elementów stanowi finalnie umowę.
Warunki ogólne są dostosowane do poszczególnych formuł realizowania inwestycji. Wśród wzorców FIDIC wyróżnia się zatem rozwiązania stosowane dla modelu „buduj” (tzw. Czerwona Książka), „projektuj i buduj” („Żółta Książka”) oraz „buduj pod klucz” („Srebrna Książka”).
ORGALIME posługuje się wzorami dla Dostawy Produktów Mechanicznych, Elektrycznych i Elektrotechnicznych oraz dla budowy pod klucz (EPC/Turn-key – Engineering Procurement Construction).
Podejmując decyzję o wyborze właściwej formy umowy trzeba mieć na uwadze specyfikację inwestycji w sektorze energetycznym. W odróżnieniu od projektów realizowanych w obszarze tzw. budownictwa ogólnego lub transportowego podstawowe znaczenie ma odpowiednia technologia budowy i doboru urządzeń. Powoduje to bardzo znaczący wzrost roli dokumentacji projektowej, która z tego powodu powinna być ściśle skorelowana z fazą wykonawczą (budową).
Ponadto z punktu widzenia inwestora istotny jest cel inwestycji polegający na możliwości prowadzenia produkcji (a zatem odpowiednie, niezakłócone funkcjonowanie urządzeń i osiąganie założonych parametrów), podczas gdy np. w infrastrukturze transportowej celem tym jest samo istnienie danego elementu tej infrastruktury i możliwość korzystania z niego przez użytkowników. Zapewnienie odpowiednich parametrów technicznych i technologicznych powoduje, że kluczowym elementem procesu inwestycyjnego w energetyce jest faza prób i testów. Muszą one także znaleźć odpowiednie odzwierciedlenie w postanowieniach umownych.
W kolejnym artykule przedstawimy charakterystykę poszczególnych modeli umów oraz ich zastosowania w polskich warunkach, w szczególności z uwzględnieniem przepisów prawa zamówień publicznych.
Michał Grzybczyk, partner GFKK
Michał Zachariasiewicz, prawnik GFKK
Więcej o inwestycjach w energetyce na seminarium CKL Industry
Formularz rejestracyjny na seminarium (tutaj)
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: Wybór właściwej formy umowy dla inwestycji w sektorze energetycznym