Skomentuj (4) 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
Przejście na model gospodarki o obiegu zamkniętym może okazać się jedną z najbardziej korzystnych rewolucji współczesnego świata. Szansa jest ogromna - szacunki pokazują, że Unia Europejska mogłaby sięgnąć po roczne oszczędności rzędu 630 mld USD netto, tj. około 3 proc. PKB - wynika z raportu "Zamknięty obieg - otwarte możliwości" firmy Deloitte, zaprezentowanego podczas konferencji EEC Green w Katowicach.
- Firma Deloitte opublikowała raport „Zamknięty obieg - otwarte możliwości”.
- Odpowiedzią na stojące przed nami wyzwania może stać się gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ).
- Umożliwia ona wzrost gospodarczy przy jednoczesnym zmniejszeniu i optymalizacji zużycia zasobów.
W ostatnich pięciu dekadach nastąpił skok w rozwoju gospodarek i jakości życia ludzi na świecie. Wraz ze wzrostem populacji i jej zwiększającymi się dochodami, zwiększa się także konsumpcja. Do tej pory trendy te były nierozerwalne z niepożądanymi skutkami dla środowiska. Konsumujemy 1,6 razy więcej zasobów, niż pozwalają na to możliwości regeneracyjne Ziemi.
Co więcej, gdyby cała populacja Ziemi żyła na tym samym poziomie co kraje o wysokich dochodach, to konsumowalibyśmy blisko 4 razy więcej zasobów naturalnych, niż jest dostępnych - wynika z raportu „Zamknięty obieg, otwarte możliwości” opublikowanym przez Deloitte.
Jak podkreślała podczas konferencji EEC Green Irena Pichola, Partner, Leader of Sustainability Consulting w Deloitte, w raporcie połączenie wzrostu gospodarczego ze wzrostem zużycia materiałów jest skutkiem nieefektywnego wykorzystania zasobów - poprzez znaczną zasobochłonność światowej gospodarki, wysoki poziom generowanych odpadów i znikome zamknięcie obiegu materiałów. Przy kontynuacji obecnych trendów społeczno-gospodarczych i braku poprawy w podejściu do gospodarki zasobami obserwowane skutki będą się nasilać.
- Odpowiedzią na stojące przed nami wyzwania może stać się gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ). Gospodarka o obiegu zamkniętym umożliwia wzrost gospodarczy przy jednoczesnym zmniejszeniu i optymalizacji zużycia zasobów, głęboko przekształca schematy łańcuchów produkcji i konsumpcji oraz projektuje na nowo modele biznesowe - czytamy w raporcie.
Jak podkreśla Deloitte, jest to możliwe poprzez ponowne wykorzystywanie materiałów, przedłużanie żywotności produktów oraz wykorzystanie potencjału, który obecnie w dużej części jest marnowany w strumieniu odpadów.
Jak podkreślono, przejście na model gospodarki o obiegu zamkniętym może okazać się jedną z najbardziej korzystnych rewolucji współczesnego świata. Szansa jest ogromna - szacunki pokazują, że Unia Europejska mogłaby sięgnąć po roczne oszczędności rzędu 630 mld USD netto, tj. około 3 proc. PKB.
Jak podsumowano w raporcie, zbudowanie gospodarki o obiegu zamkniętym sprzyja realizacji celów zrównoważonego rozwoju i wpisuje się w globalną politykę klimatyczną. Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym może doprowadzić do obniżenia o co najmniej jedną trzecią emisji dwutlenku węgla lub jego równoważnika związanych z konsumpcją w UE230.
Na jakim etapie zmiany jest Polska?
Polska gospodarka jest bardzo mało oszczędna w wykorzystaniu surowców naturalnych i energii - piszą autorzy raportu.Podkreślają jednak, że w kraju istnieją szerokie możliwości wprowadzenia gospodarki o obiegu zamkniętym. Główne obszary, w których Polska odbiega od tego modelu, to:
- Zużycie materiałów jest trzecie co do wielkości wśród krajów Wspólnoty, a wydajność materiałowa jest 3,5-krotnie niższa od unijnej średniej, do czego przyczynia się wysoki udział i niska wartość dodana przemysłu w gospodarce.
- Polska przoduje w Europie pod względem wykorzystania paliw kopalnych, z których pochodzi aż 90 proc. zużywanej energii pierwotnej (w energetyce, ciepłownictwie i transporcie).
- Polska gospodarka jest prawie dwukrotnie bardziej energochłonna, niż wynosi unijna średnia, a udział energii z odnawialnych źródeł jest niski (11,3 proc. w 2016 roku), co przyczynia się do zajmowania przez Polskę czołowego miejsca w emisji gazów cieplarnianych. Odpowiadamy za 9 proc. emisji tych gazów w Europie.
- Polska gospodarka generuje dużo odpadów, a w porównaniu z niektórymi krajami Unii niewiele z nich podlega recyklingowi. Aż 45 proc. wszystkich odpadów generuje górnictwo węgla (kamiennego i brunatnego) oraz górnictwo rud metali.
Jak zauważa Deloitte, doświadczenia zagraniczne wskazują wiele sposobów na zmniejszenie wykorzystania zasobów naturalnych. Aby takie rozwiązania można było zastosować w Polsce, konieczna jest kompleksowa diagnoza specyfiki problemu w kraju.
- Można wyróżnić wiele ścieżek umożliwiających zmniejszenie wykorzystania zasobów. Do redukcji ich zużycia przyczyniają się m.in. wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii i materiałów, projektowanie produktów z możliwością łatwej naprawy i wielokrotnego przetworzenia surowców do dłuższego wykorzystania, współdzielenie, dematerializacja konsumpcji czy efektywna gospodarka odpadami - czytamy.
Autorzy zauważają także, że przy przechodzeniu na gospodarkę o obiegu zamkniętym bardzo istotne są uwarunkowania lokalne, obejmujące zarówno obecne wykorzystanie surowców w gospodarce, jak i poziom cyrkularności oraz wsparcia dla tego rodzaju gospodarki.
Z tego powodu - zdaniem Deloitte - przygotowanie krajowej strategii wprowadzania zasad gospodarki o obiegu zamkniętym wymaga przeprowadzenia kompleksowej diagnozy lokalnych szans i wyzwań.
Ochrona środowiska
Jak mówiła w Katowicach Irena Pichola, z polskiej perspektywy bardzo ważne jest także, że zbudowanie gospodarki o obiegu zamkniętym będzie korzystne dla środowiska naturalnego, ale także uwolni dodatkowe środki finansowe, które mogą być zaangażowane do dalszego wzrostu innowacyjności w Polsce.
- Pozytywny wpływ gospodarki o obiegu zamkniętym na produktywność i innowacyjność przedsiębiorstw jest potwierdzony w badaniach naukowych – podkreśla Deloitte.
W dłuższym okresie, redukcja zużycia materiałów i energii o 1 proc. we wszystkich sektorach mogłaby wygenerować całkowitą wartość dodaną równą 19,5 mld zł.
Jednocześnie przeprowadzona analiza pokazuje, że redukcja kosztów zużycia materiałów w Polsce może być znacznie większa niż 1 proc. - podkreślono w raporcie. Szczególnie duży potencjał mają tu sektory biogospodarki, budownictwa i transportu.
Z raportu wynika, że firmy w Polsce już teraz wprowadzają rozwiązania gospodarki o obiegu zamkniętym. Poszukują bardziej efektywnych sposobów na gospodarowanie materiałami i dostarczanie wartości biznesowej.
- Wyniki finansowe licznych przedsiębiorstw na świecie udowadniają, że budowanie strategii firmy wokół gospodarki o obiegu zamkniętym nie tylko przynosi korzyści dla środowiska, ale buduje realne i skuteczne modele biznesowe - pisze Deloitte.
Autorzy raportu podkreślają, że gospodarka o obiegu zamkniętym nie powstanie oddolnie, gdyż na przeszkodzie stoją niedoskonałości rynku. Potrzebna jest systemowa interwencja państwa.
- Interwencja ta powinna zostać zaprojektowana w oparciu o nauki behawioralne, które dostarczają narzędzi wpływania na zachowania i decyzje ludzi, na przykład poprzez tzw. społeczny dowód słuszności, tworzenie spersonalizowanej informacji, przekazywanie informacji zwrotnej czy zmianę opcji domyślnej -uważa Deloitte.
Autorzy raportu oceniają, że obecny plan wdrażania gospodarki o obiegu zamkniętym w Polsce jest zbyt fragmentaryczny, obejmując głównie kwestię zagospodarowania odpadów. Powinien obejmować także zmiany w budownictwie, energetyce oraz eliminację barier.
Jak zauważają, także Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju w ograniczonym stopniu uwzględnia budowę gospodarki o obiegu zamkniętym, przewidując opracowanie odpowiedniej mapy drogowej. Decydenci skupili się na działaniach dotyczących redukcji ilości odpadów oraz szerszego ich zagospodarowania. Pominięto natomiast problematykę wykorzystania materiałów w budownictwie, zużycia paliw kopalnych i eliminacji barier.
Jak podkreśla Deloitte, biorąc pod uwagę międzybranżowy i interdyscyplinarny wymiar gospodarki o obiegu zamkniętym, do jej sukcesu w Polsce potrzeba całościowego podejścia po stronie polityki gospodarczej.
Pełna treść raportu tutaj
KOMENTARZE (4)
Do artykułu: Zamknięty obieg, otwarte możliwości. Perspektywy rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym w Polsce